مبانی قرآنی خطبه ی فدکیه جلد 1 صفحه 11

امام کاظم علیه السلام نیز در پاسخ سؤالی فرمود:

«قَالَ بَلْ کُلُّ شَیءٍ فِی کِتَابِ اللّهِ وَ سُنَّهِ نَبِیِّهِ صلی الله علیه و آله؛ آری همه چیز در کتاب خدا و سنت رسول خداست»(1).

به هر روی، قرآن سرچشمه ی همه ی حقایق است و علم اول و آخر در آن قرار دارد. فروغ هدایت گر و حیات آفرینش، در همه ی آفاق اعجازآمیز است. قلب ها را خاضع و خاشع می کند، جامعه ها را متحوّل می سازد.

قرآن و تحولات اجتماعی

امیرالمؤمنین علیه السلام نقش تحول آفرین قرآن را در شبه جزیره ی عرب و مردم جاهل آن زمان چنین بیان می کند:

«أیُّهَا النّاسُ إِنَّ اللّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالی أَرْسَلَ إِلَیْکُمُ الرَّسُولَ صلی الله علیه و آله، وَ أَنْزَلَ إلَیْهِ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ، وَ أنْتُمْ امّیُّونَ عَنِ الْکِتَابِ وَ مَنْ أنْزَلَهُ...(2) ؛ ای مردم! خدای تبارک و تعالی، پیامبر صلی الله علیه و آله را به سوی شما فرستاد و قرآن حق را به او نازل کرد در حالی که شما از قرآن و فرستنده ی آن بی خبر بودید، و نیز از پیامبر و مبعوث کننده ی او. در زمان فترت و خواب طولانی ملت ها، و پیامد آن گسترش نادانی و سرکشی، فتنه و گسیختن اساس محکم و کوری بصیرت و طغیان ستم و کاهش دین و شعله ور شدن آتش جنگ ها؛ هم زمان با زردی گلستان باغ جهان و خشکیدن شاخه ها و پراکندگی برگ ها و نومیدی از میوه و فرو رفتن آب های آن، پرچم های هدایت فرسوده و پرچم های هلاکت و نادانی افراشته بود».

دنیا روی در هم کشیده و عبوس به مردم پشت کرده بود و روی خوشی نشان نمی داد، میوه ی دنیا آشوب، و خوراکی آن مردار بود. نهانش ترس و آشکارش شمشیر بود. بند از بند شما جدا گشته و پراکنده بودید. دیدگان مردم جهان کور، و روزگارشان تاریک بود. پیوند