مبانی قرآنی خطبه ی فدکیه جلد 3 صفحه 25

به هر حال چراغ راه، سخن حضرت فاطمه علیها السلام است که فرمود:

وَ تَاللّهِ، لَوْ تَکاقَؤُوا عََنْ زَمَامٍ نَبَذهُ إلَیْهِ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه و آله لَسَارَ بِهِمْ سَیْراً سُجُحاً لا یکْلَمُ خِشَاشُهُ ...؛ (1) به خدا سوگند، اگر پای در میان می نهادند و علی علیه السلام را بر کاری که پیغمبر به عهده او نهاده بود یاری می رسانند، به آسانی ایشان را به راه راست می برد و حق هر یک را بدو می سپرد، چنانکه کسی زیانی نبیند و هر کس میوه آنچه کشته است بچیند. تشنگان عدالت از چشمه معدلت او سیر و زبونان در پناه صولت او دلیر می گشتند. اگر چنین می کردند درهای رحمت از زمین و آسمان به روی آنان می گشود. اما نکردند و به زودی، خدا به کیفر آنچه کردند آنان را عذاب خواهد فرمود.(2)

به هر روی، آنچه معقول و خردمندانه به نظر می آید، سخن ابوجعفر نقیب، استاد ابن ابی الحدید، پیرامون این وقایع و حوادث است. او می گوید:

صحابه و در رأس آنان عمر و ابوبکر، خلافت و زعامت جامعه را همچون نماز و روزه، از معارف دینی نمی دانستند و پیروی از «نصّ رسول الله» را در این موارد در صورتی که موافق نظر آنان نبود لازم الاطاعه نمی دیدند؛ سپس می افزاید:

«صحابه بسیاری از نصوص رسول خدا صلی الله علیه و آله را با توجه به مصلحتی که خودشان تشخیص می دادند ترک کردند».(3)

اجرای ولایت

رسول خدا صلی الله علیه و آله برای تحقق و اجرایی شدن موضوع جانشینی خود تصمیم گرفت تا شهر مدینه را هنگام رحلت خویش از چهره های مزاحم خالی کند تا امر امامت و جانشینی حضرت علی علیه السلام بر مقام و کرسی خود قرار گیرد، لذا آن حضرت تصمیم به اعزام سپاه اسامه به سمت شام گرفت.

1- (1) بلاغات النساء، ص 20.
2- (2) زندگانی فاطمه زهرا علیهاالسلام، سیدجعفر شهیدی، ص 151.
3- (3) شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج 12، ص 83.