امام شناسی و پاسخ به شبهات (امامت در حدیث) صفحه 425

1- 1604. المعجم الکبیر، ج 11، ص 64، ح 11093.

2- 1605. حلیه الاولیاء، ج 3، ص 304، رقم 249.

3- 1606. میزان الاعتدال، ج 2، ص 633، رقم 5120.

4- 1607. الکامل فی ضعفاء الرجال، ج 6، ص 325، رقم 1806.

5- 1608. میزان الاعتدال، ج 4، ص 145، رقم 8660.

6- 1609. الکامل فی ضعفاء الرجال، ج 5، ص 371، رقم 1534.

7- 1610. تاریخ بغداد، ج 5، ص 4 و ج 7، ص 337.

ذهبی بعد از ذکر این حدیث از این طریق می گوید: این حدیث باطل است و متهم به آن حسین احتیاطی است.(1) و در جایی دیگر می گوید: این حدیث باطل است.(2)

و نیز ابن کثیر در «البدایه و النهایه» از طریق طبرانی نقل کرده و آن گاه می گوید: «این حدیث ضعیفی است که در سند آن کسانی اند که راجع به آن ها حرف است و خالی از منکر نیست».(3)

نقد یک حدیث

اربلی در «کشف الغمه» از عروه بن عبداللَّه نقل می کند که گفت: از امام باقر محمّدبن علی علیهما السلام سؤال کردم درباره زیورهایی که بر شمشیرها است؟ امام فرمود: اشکال ندارد؛ زیرا ابوبکر صدّیق شمشیرش را زینت می کرد. راوی می گوید: به حضرت عرض کردم: شما از ابوبکر به صدّیق تعبیر می کنید؟ حضرت تکانی خورده و رو به قبله کرد و فرمود: آری صدّیق، آری صدّیق، آری صدّیق، هر کس برای او صدّیق نگوید خداوند برای او در دنیا و آخرت قولی را تصدیق نخواهد کرد.(4)

پاسخ:

اولاً: حدیث سند ندارد؛ زیرا راویان حدیث بعد از عروه تا امام باقرعلیه السلام مشخص نیستند. و لذا از این جهت، حدیث اعتباری ندارد.

ثانیاً: اربلی گر چه از علمای شیعه به حساب می آید، ولی در کتاب خود احادیثی را نقل کرده که فقط در مصادر اهل سنت یافت می شود، و این حدیث هم از این قبیل روایات است.

ثالثاً: ممکن است که حدیث فوق از روی تقیه صادر شده باشد.