امام شناسی و پاسخ به شبهات (امامت در حدیث) صفحه 487

1- 1925. الأعلام، ج 5، ص 107.

2- 1926. الامام جعفر الصادق علیه السلام، ص 20، طبع مصر.

3- 1927. شرح نهج البلاغه، ج 1، ص 284.

4- 1928. ینابیع الموده، ص 50.

5- 1929. نزل الأبرار، ص 64.

6- 1930. علی بن ابی طالب بقیه النبوه و خاتم الخلافه، ص 109.

7- 1931. مصابیح السنه، ج 4، ص 173، ح 4769.

8- 1932. المستدرک علی الصحیحین، ج 3، ص 16، ح 4289.

9- 1933. المواقف، ص 410.

10- 1934. الطبقات، ج 2، ص 55.

11- 1935. الامام علی بن ابی طالب علیه السلام، ص 73.

12- 1936. مسند ابی یعلی، ج 1، ص 347، ح 445.

13- 1937. المعجم الکبیر، ج 12، ص 321، ح 13549.

14- 1938. السنن الکبری، ج 5، ص 106، ح 8395.

15- 1939. العقد الفرید، ج 4، ص 123.

16- 1940. الامامه و السیاسه، ج 1، ص 18.

دلالت حدیث

هدف پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله از عقد اخوّت با حضرت علی علیه السلام اعلان منزلت و کمال اوست، و این که او بر دیگران برتری دارد؛ زیرا پیامبر صلی الله علیه وآله بین هر کس، با نظیر خودش در فضل و کمال، عقد اخوت می بست، آن گونه که از اخبار استفاده می شود. حال اگر رسول خدا صلی الله علیه وآله بین خودش با حضرت علی علیه السلام عقد اخوت بسته است، به جهت این است که تنها نظیر ایشان در بین صحابه، علی بن ابی طالب علیه السلام است. همان گونه که این مطلب از آیه «مباهله» در جمله « وَ أَنْفُسَنا وَأَنْفُسَکُمْ» استفاده می شود، و این معنا رمزی بر امامت حضرت امیرعلیه السلام می باشد و به همین جهت است که آن حضرت به این حدیث؛ یعنی حدیث «اخاء» در روزی که در شورا برای تعیین خلیفه بعد از عمر شرکت کرد، اشاره نمود.

محمّد بن طلحه شافعی بعد از نقل حدیث می گوید: «و فی ذلک ما یؤذن بعظم قدر علی وشرف محلّه والمآل؛ ولهذا کان یفتخر بها ویقول فی کثیر من الاوقات: انا عبداللَّه واخو رسوله»؛ «در این حدیث چیزی است که خبر از عظمت قدر و منزلت علی علیه السلام، و شرف و محلّ و آینده او می دهد، و به همین جهت است که حضرت علی علیه السلام به این منقبت افتخار می کرد. و در بسیاری از اوقات می فرمود: «من بنده خدا و برادر رسول اویم».(1)

شیخ منصور علی ناصف می گوید: «هذه المؤاخاه وقعت بعد الهجره، فقد آخی النبی صلی الله علیه وآله بین المهاجرین والانصار لزیاده الرابطه والموده بینهما. وبهذا الحدیث امتاز علی عن بقیه الاصحاب»؛ «این مؤاخات و عقد اخوت بعد از هجرت واقع شد، پیامبر به جهت زیادی ارتباط و دوستی بین مهاجرین و انصار بین آن ها این عقد را بست. و به این حدیث است که علی علیه السلام از بقیه اصحاب امتیاز پیدا کرده است».(2)

گنجی شافعی می نویسد: «هذا حدیث حسن، عال، صحیح، اخرجه الترمذی فی جامعه. فاذا اردت ان تعلم قرب منزلته من رسول اللَّه صلی الله علیه وآله تأمّل صنعه فی المؤاخاه بین