امام شناسی و پاسخ به شبهات (امامت در حدیث) صفحه 563

1- 2334. مشکل الآثار، ج 2، ص 328، رقم 1983.

2- 2335. الاحادیث الموضوعه، ص 116.

ارزیابی احادیث نزد شیعه

برخی از علمای اهل سنت گمان می کنند شیعه معتقد به تمام روایاتی است که در مصادر حدیثیش آمده است، و لذا با این گمان و خیال در صدد برآمده تا به جهت وجود برخی روایات در مصادر شیعه که از حیث متن به نحوی مشکل دارد بر شیعه و تراث حدیثی او ایراد وارد کنند؛ در حالی که علمای شیعه هرگز چنین اعتقادی را راجع به کتاب های حدیثی خود ندارند، آنان حتی در رابطه با کتب اربعه حدیثی خود چنین ادّعایی را ندارند تا چه رسد به کتاب هایی در مرتبه پایین تر که هیچ کسی ادّعا نکرده تمام روایات آن صحیح السند و از حیث متن صحیح و مطابق با واقع است. جالب آن است که خود مؤلّفان این کتاب ها نیز چنین ادّعایی را نداشته اند. از باب مثال: مرحوم علامه مجلسی درباره احادیثی که در موسوعه خود به نام «بحارالأنوار» آورده می فرماید: «اعلم انّ الغلوّ فی النبی و الأئمه علیهم السلام انّما یکون بالقول بألوهیتهم او بکونهم شرکاء للَّه فی العبودیه او فی الخلق و الرزق او انّ اللَّه تعالی حلّ فیهم او اتّحد بهم، او انّهم یعلمون الغیب بغیر وحی او الهام من اللَّه تعالی او بالقول فی الأئمه علیهم السلام انّهم کانوا أنبیاء او القول بتناسخ ارواحهم بعضهم الی بعض، او القول بانّ معرفتهم تغنی عن جمیع الطاعات و لاتکلیف معها بترک المعاصی.

و القول بکلّ منها الحاد و کفر و خروج عن الدین کما دلّت علیه الأدلّه العقلیه و الآیات و الأخبار السالفه و غیرها، و قد عرفت انّ الأئمه علیهم السلام تبرّؤوا منهم و حکموا بکفرهم و أمروا بقتلهم، و ان قرع سمعک شی ء من الأخبار الموهمه لشی ء من ذلک فهی امّا مأوّله او هی من مفتریات الغلاه»؛(1) «بدان که غلوّ در پیامبران و امامان علیهم السلام به آن است که معتقد به الوهیت یا شرکت آنان در عبودیت یا در خلق و رزق شویم. یا این که بگوییم: خداوند متعال در آنان حلول کرده یا با آنان متّحد شده است. یا این که آنان علم غیب را بدون وحی یا الهامی از خداوند متعال می دانند. یا این که درباره امامان بگوییم: آنان