امام شناسی و پاسخ به شبهات (امامت در حدیث) صفحه 607

1- 2508. لسان المیزان، ج 5، ص 237.

2- 2509. الاحکام، ج 2، ص 242و243؛ الفِصَل، ج 4، ص 88.

3- 2510. میزان الاعتدال، ج 1، ص 105.

4- 2511. مجمع الزوائد، ج 9، ص 53.

5- 2512. لسان المیزان، ج 1، ص 188.

6- 2513. الدرّ النضید، ص 97.

نقد دلالت حدیث

این حدیث گرچه در ابواب مختلف مورد استدلال علمای اهل سنت قرار گرفته است ولی غیر از مشکل سندی که دارد از حیث متن و دلالت نیز خالی از اشکال نیست؛ زیرا:

1 - اکثر علمای اهل سنت قائل به عدم حجیت اجماع ابوبکر و عمر هستند.

2 - و نیز اکثر آنان معتقدند که پیامبرصلی الله علیه وآله تصریح بر خلافت کسی برای بعد از خودش نکرده است.

3 - ابوبکر و عمر در بسیاری از احکام و افعال با یکدیگر اختلاف داشته اند و متابعت دو نفر که با هم مختلف بوده اند متعذّر و غیر ممکن است. از باب نمونه: ابوبکر قائل به جواز متعه و عمر آن را تحریم کرده است و...

4 - معروف از ابوبکر و عمر آن است که نسبت به بسیاری از مسائل و احکام اسلامی جاهل بوده اند آیا ممکن است که پیامبرصلی الله علیه وآله با این حال امر به اقتدای به آن دو نماید.

5 - این حدیث با این تعبیر که امر به اقتدای مطلق به شیخین است دلالت بر عصمت آن دو و عدم جواز خطا دارد در حالی که کسی هرگز چنین ادعایی درباره آن دو ندارد.

6 - اگر چنین حدیثی از پیامبرصلی الله علیه وآله صادر شده بود باید خود ابوبکر در روز سقیفه برای حقانیت خود در مقابل انصار به آن استدلال می کرد، در حالی که هیچ شاهد حدیثی و تاریخی بر آن وجود ندارد، بلکه آنچه که در تاریخ ذکر شده این که ابوبکر خطاب به حاضرین گفت: «با هر یک از این دو نفر یعنی ابوعبیده و عمر بن خطاب که خواستید بیعت کنید».(1) و حتی به ابوعبیده جرّاح خطاب کرد و گفت: دستت را بده تا با تو بیعت کنم.(2)