امام شناسی و پاسخ به شبهات (امامت در حدیث) صفحه 611

1- 2518. صحیح ترمذی، ج 5، ص 44و45، باب ما جاء فی الأخذ بالسنه و اجتناب البدع.

2- 2519. سنن ابی داود، ج 2، ص 261، باب فی لزوم السنه؛ سنن ابن ماجه، ج 1، ص 15-17، باب اتباع سنه الخلفاء الراشدین بین المهدیین؛ مسند احمد، ج 4، ص 126؛ المستدرک علی الصحیحین، ج 1، ص 96.

است، و بیشتر راویان آن به خصوص اهل حمص اند که همگی از انصار معاویه و دشمن ترین افراد نسبت به حضرت علی علیه السلام می باشند. و لذا حدیث فوق از این جهت نیز مورد تضعیف شدید قرار می گیرد.

4 - این حدیث از جمله احادیثی است که مورد اعراض و بی اعتنایی بخاری و مسلم و نسائی از اصحاب سنن قرار گرفته است. و می دانیم که عده ای از علمای اهل سنت معتقدند که حدیثی که مورد بی اعتنایی شیخین قرار گرفته از درجه اعتبار ساقط است گرچه دیگران از ارباب سنن آن را تخریج کرده و به آن عنایت داشته باشند.

ابن تیمیه در پاسخ به حدیث افتراق امّت به هفتاد و سه فرقه می گوید: «این حدیث در صحیحین نیامده است، بلکه برخی از اهل حدیث همچون ابن حزم و دیگران در آن طعن وارد کرده اند. ولی اهل سنت همچون ابوداود و ترمذی و ابن ماجه آن را روایت کرده و اهل مسانید همچون امام احمد نیز آن را نقل کرده اند».(1)

جالب توجه این که حدیث مورد نظر یعنی «لزوم تمسک به سنت خلفا» از همین قبیل است.

ترجمه عرباض بن ساریه

گفتیم که تنها راوی این حدیث عرباض بن ساریه سلمی است، و در ترجمه او گفته شده که او اهل صُفّه بوده که وارد شام شد(2) و در شهر حمص سکنی گزید.(3) بخاری و مسلم از او روایت نقل نکرده اند. آری حدیث او در صحاح اربعه دیگر وارد شده است.(4) او در سال 75 از دنیا رحلت نمود.(5)

این شخص در شام و شهر حمص که از شهرهای نواصبِ پست به حساب می آمده سکنی گزیده است. و در محیطی زندگی کرده که اکاذیب و افترائاتی بر ضدّ امام