امام شناسی در قرآن و پاسخ به شبهات صفحه 101

1- 234. سوره سجده، آیه 24.

حیثیت و احترامی است که به جهت آن، مردم او را اطاعت می کنند و این از لوازم نبوّت و رسالت است و با معنای امامت اختلاف دارد.

«خلیفه» و «وصی» معنایش نیابت است نه امامت. همان گونه که «رئیس» و «قائد» بر شخصی اطلاق می شود که در مصدر حکومت قرار گرفته است و لازمه آن این است که مطاع مردم باشد، ولی این غیر از معنای «امام» است.

امام از ماده «أَمَّ یؤُمُّ» به کسی اطلاق می شود که الگو است و لذا بر تمام مردم واجب است که به او نظر کرده و در تمام امور از او پیروی و متابعت نمایند... .

به همین جهت مناسب است که خداوند این مقام را بعد از جعل مقام نبوّت و رسالت قرار دهد. یعنی بعد از آن که او را از وحی الهی مطلع ساخت و او را مأمور به ابلاغ کرد، با سرافراز بیرون آمدن از امتحانات متعدّد و رسیدن به قابلیت های گوناگون، او را به مقام امامت رساند.

امام در اطلاقات قرآنی

امام در اطلاقات قرآنی

در قرآن کریم کلمه «امام» در معانی مختلفی استعمال شده است:

1 - طریق و راه

خداوند متعال می فرماید: { وَإِنَّهُما لَبِإِمامٍ مُبِینٍ ؛(1) «و [شهرهای ویران شده این دو [قوم لوط و اصحاب ایکه بر سر راه [شما در سفرهای شام ، آشکار است!.»

2 - کتاب تکوین

در این مورد می فرماید: { وَکُلَّ شَی ءٍ أَحْصَیناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ ؛(2) «و همه چیز را در کتاب آشکار کننده ای بر شمرده ایم!.»

3 - کتاب تشریع

{ وَمِنْ قَبْلِهِ کِتابُ مُوسی إِماماً وَرَحْمَهً}؛(3) «و پیش از آن، کتاب موسی که پیشوا و رحمت بود.»