امام شناسی در قرآن و پاسخ به شبهات صفحه 13

فلسفه امامت

فلسفه امامت

یکی از مباحث مهم در باب امامت، بحث از فلسفه امامت است. چه ضرورتی در اعتبار امامت و نصب امام در بین جامعه است؟ آثار و فوایدی که بر امام مترتب می شود چیست؟

هر یک از مذاهب اسلامی، اعمّ از شیعه و سنی در رابطه با فلسفه امامت مطالبی را ذکر کرده اند. در این مجال بر آنیم که فلسفه امامت را از دیدگاه های مختلف مورد بررسی قرار دهیم.

پنج سؤال در مورد امامت

خواجه نصیرالدین طوسی رحمه الله در «تلخیص المحصّل» می گوید: «سخن در باب امامت بر پنج مسأله استوار است که از هر یک از آن ها با کلمه ای خاص تعبیر می شود. آن واژه های پنج گانه عبارتند از: ما، هل، لِمَ، کیف و مَن. به این نحو که سؤال می شود:

الف) مَا الامام؟ یعنی امام چه کسی است؟

ب) هل الامام؟ یعنی آیا امام در همه زمان ها موجود است یا در برخی از اوقات وجود دارد، یا اصلاً وجود ندارد؟

ج) لِمَ الامام؟ که سؤال از علت غایی وجود امام است.

د) کیف الامام؟ یعنی امام باید دارای چه صفاتی باشد؟

ه) مَن الامام؟ یعنی راه تعیین و تشخیص امام چیست؟(1)