امام شناسی در قرآن و پاسخ به شبهات صفحه 131

1- 318. الفتاوی الحدیثیه، ص 222.

2- 319. شرح ابن ابی الحدید، ج 1، ص 427.

حصولی. مراد از علم حضوری علمی است که از طریق اکتساب به دست نمی آید و عبارت است از حضور معلوم نزد عالم، به خلاف علم حصولی.

3 - علم حضوری خداوند با علم حضوری بندگان خدا فرق دارد؛ زیرا علم خداوند سابق بر معلومات، عین ذات او و علت معلومات است، به خلاف علم حضوری اولیای الهی که در این جهات با خداوند شریک نیستند.

4 - مورد نزاع در علم غیب پیامبر صلی الله علیه وآله موضوعات خارجی است، نه احکام کلّی ؛ زیرا به اتفاق همه مسلمین، حتی وهابیون، جهل به آن ها موجب نقص در رتبه و نقض غرض خواهد بود.

آیات قرآن و علم غیب

خداوند متعال می فرماید: { وَعَلَّمَ آدَمَ اْلأَسْماءَ کُلَّها ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَی الْمَلائِکَهِ فَقالَ أَنْبِئُونِی بِأَسْماءِ هؤُلآءِ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ؛ قالُوا سُبْحانَکَ لا عِلْمَ لَنا إِلّا ما عَلَّمْتَنا إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ ؛(1) «خداوند همه اسماء را به آدم یاد داد، آن گاه حقایق آن ها را بر فرشتگان عرضه داشت و فرمود: اگر شما در دعوای خود صادقید اسماء اینان را بیان کنید. فرشتگان عرضه داشتند: پاک و منزهی تو! ما نمی دانیم جز آنچه به ما تعلیم فرمودی، همانا تویی دانا و حکیم.»

و نیز می فرماید: { عالِمُ الْغَیبِ فَلا یظْهِرُ عَلی غَیبِهِ أَحَداً، إِلّا مَنِ ارْتَضی مِنْ رَسُولٍ ؛(2) «او دانای غیب است و هیچ کس بر عالم غیب او آگاه نیست به جز پیامبرانی که خود برگزیده است.»

و نیز به نقل از حضرت عیسی علیه السلام می فرماید: { وَأُنَبِّئُکُمْ بِما تَأْکُلُونَ وَما تَدَّخِرُونَ فِی بُیوتِکُمْ ،(3)«و به شما خبرمی دهم که در خانه هایتان چه می خورید و چه ذخیره می کنید.»