امام شناسی در قرآن و پاسخ به شبهات صفحه 21

1- 43. رساله الامامه در ضمن تلخیص المحصل.

2- 44. قواعد المرام، مبحث امامت.

3- 45. باب حادی عشر، مبحث امامت.

4- 46. شرح مواقف، ج 8، ص 345.

5- 47. شرح مقاصد، ج 5، ص 234.

6- 48. سوره اسراء، آیه 71.

می دانند که تنها حکم کننده به ظاهر شریعت و مجری احکام ظاهر شریعت است، لذا در تعریفاتشان برای امامت می گویند: «امامت ریاستی است در امور دین و دنیا....»

ظاهر این عبارت حاکمیت سیاسی و دینی است، همین تعریف در کتاب های کلامی شیعی در بخش امامت برای «امامت» شده است، در حالی که رأی حقّ این است که حاکمیت سیاسی و دینی از شؤونات امامت و ولایت نزد شیعه است. شیعه معتقد به معنای خاصی برای امامت است که این دو خصوصیت از آثار آن است. آنان معتقد به امامت به معنای خلافت کلیه امور الهی اند که از آثار آن، ولایت تشریعی و خلافت ظاهری است؛ زیرا ارتقای امام به مقامات معنوی و قرب الهی موجب می شود که او زعیم سیاسی و حاکم دینی جامعه باشد. امام انسان کاملی است که قرب تام به خدا پیدا کرده و به درجه عصمت رسیده است. او کسی است که به جهت ارتباط خاص با خدا به تمام مصالح و مفاسد اجتماعی آگاهی دارد، و لذا حجّت خدا بر اهل زمین است. او کسی است که حافظ دین از تحریف و تزویر است. و در یک کلمه او واسطه فیض تکوین و تشریع است. چنین شخصی است که می تواند ریاست عمومی در دین و دنیا را داشته باشد.

نتیجه این که: تعریفی را که برخی از علمای امامیه به تبع علمای اهل سنّت برای امامت ذکر کرده اند، تعریف جامعی به نظر نمی رسد، بلکه به شأنی از شؤون امامت و ولایت اشاره دارد. گویا علمای امامیه این تعریف را به طور مماشات در مقابل اهل سنّت ذکر کرده اند تا همان معنایی را که اهل سنّت قبول دارند برای امام خود ثابت کنند، وگرنه این تعریف ها هرگز شامل مقامات معنوی که برای امام ثابت است به جز زعامت سیاسی و اجتماعی و دینی، نمی گردد.

ولایت کلی و مطلق برای امام معصوم

ولایت کلی و مطلق برای امام معصوم

درجه و مرتبه دیگری برای امامت وجود دارد که اوج مفهوم آن را می رساند. این معنا به طور وفور در کتاب های شیعه وجود دارد و وجه مشترک میان تصوّف و تشیع