امام شناسی در قرآن و پاسخ به شبهات صفحه 212

1- 586. مطالب السؤول، ص 31.

2- 587. تذکره الخواص، ص 15.

3- 588. کفایه الطالب، ص 229، باب 61.

4- 589. انوار التنزیل، ج 1، ص 272.

5- 590. تفسیر خازن، ج 1، ص 475.

6- 591. فرائدالسمطین، ج 1،ص 190،ح 150،باب 39.

7- 592. نظم درر السمطین، ص 84.

8- 593. البحر المحیط، ج 3، ص 514.

9- 594. التسهیل لعلوم التنزیل، ج 1، ص 181.

10- 595. المواقف، ص 411.

11- 596. غرائب القرآن، ج 6، ص 167.

12- 597. شرح مقاصد، ج 5، ص 272.

13- 598. شرح مواقف، ج 8، ص 360.

14- 599. شرح تجرید، ص 477.

15- 600. الفصول المهمه، ص 122.

16- 601. در المنثور، ج 3، ص 105.

44 - ابن حجر هیتمی.(1)

45 - قاضی شوکانی.(2)

46 - شهاب الدین آلوسی.(3)

47 - شیخ سلیمان قندوزی.(4)

48 - سید محمّد مؤمن شبلنجی.(5)

کیفیت استدلال بر امامت

کیفیت استدلال بر امامت

متکلمان و مفسّران امامیه برای نظریه خود دلایل و شواهدی اقامه کرده اند که از جمله آن ها این که:

الف: کلمه «انّما» از ادوات حصر و مفاد آن اثبات و نفی است؛ یعنی حکم را بر آنچه پس از «انّما» ذکر شده اثبات می کند و از آنچه ذکر نشده نفی می کند. وقتی گفته می شود: «انّما زید عالم» مفاد آن این است که زید دارای صفت علم است و صفت کمال دیگری ندارد.

خطیب قزوینی در «تخلیص المفتاح» گفته است: «یکی از راه های حصر، کلمه «انّما» است؛ چنان که در حصر موصوف بر صفت گفته می شود: «انّما قائم زید»؛ زیرا کلمه «انّما» دربر دارنده معنای ما و الّا؛ یعنی نفی و استثناء است.

علمای نحو گفته اند: انّما آنچه را که بعد از آن آمده است اثبات، و آنچه را که نیامده نفی می کند....»(6)

بنابر این، کلمه انّما بر ولایتی خاص دلالت می کند، ولایتی که به خداوند، پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و بر کسی که با صفات مذکور در آیه توصیف شده است. ولی ولایت به معنای