امام شناسی در قرآن و پاسخ به شبهات صفحه 233

1- 660. سوره یونس، آیه 24.

2- 661. سوره محمد، آیه 36.

3- 662. تفسیر فخر رازی، ج 12، ص 30.

4- 663. سوره کهف، آیه 18.

5- 664. تفسیر فخر رازی، ج 7، ص 213 و ج 22، ص 233.

12 - فرق بین وِلایت با وَلایت

ابن تیمیه می گوید: «بین ولایت (به کسر واو) و ولایت (به فتح واو) تفاوت است، ولایتی که در این نصوص آمده ضد عداوت است که به فتح واو است نه به کسر واو که به معنای امارت است و این افراد نادان بین وَلایت و وِلایت تفاوتی نمی نهند. لفظ ولی و ولایت غیر از لفظ والی است، و چون آیه درباره ولایت تمام مؤمنان است و همه مؤمنان ولایت به معنای امارت را ندارند، پس ولایت به معنای امارت نیست.»(1)

پاسخ: اوّلاً: برخی دانشمندان لغت و ادبیات، تفاوتی بین معنای ولایت (به کسر واو) و ولایت (به فتح واو) نمی نهند؛ مانند فیومی، سیبویه، زجّاج و فرّاء.

فرّاء می گوید: «ولایت را به فتح واو و کسر واو در هر دو معنای دوستی و سرپرستی شنیده ایم.»(2)

ثانیاً: در بررسی دلالت آیه بر امامت حضرت علی علیه السلام اشاره کردیم که متبادر از لفظ «ولی» همان معنای سرپرستی است، هر چند به کمک قراین باشد.

ثالثاً: اثبات کردیم که آیه تنها مربوط به ولایت امیر المؤمنین علیه السلام است و روایات متواتر بر این مطلب دلالت دارد، و هرگز ارتباطی به تمام مؤمنان ندارد که به این جهت در معنای ولایت تصرف کنیم تا شامل همه مؤمنان شود.

13 - جمله «و هم راکعون» حال نیست!!

برخی می گویند: جمله { وَهُمْ راکِعُونَ را هم می توان حال گرفت، و هم وصفی مستقل برای { الَّذِینَ آمَنُوا}. به عبارت دیگر کلمه «واو» در اینجا بیان گر عطف است نه حالیت.

بر این اساس، مقصود از رکوع، فعل و حالت خاصی که از ارکان نماز به شمار می رود نیست، بلکه به معنای خضوع است؛ یعنی مؤمنانی که دارای ولایتند سه ویژگی دارند: 1 - نماز برپا می دارند. 2 - زکات می پردازند. 3 - خاضع و فروتن