امام شناسی در قرآن و پاسخ به شبهات صفحه 235

1- 667. تفسیر فخر رازی، ج 12، ص 25 ؛ المنار، ج 6، ص 442.

2- 668. کتاب العین، ماده رکع.

3- 669. المغنی، قاضی عبدالجبار، ج 1، ص 135.

باشد نه حالیه. بر این اساس «راکعون» به معنای نمازگزاران است؛ مانند آیه { وَارْکَعُوا مَعَ الرّاکِعِینَ .(1)

این احتمال مردود است؛ زیرا مسأله اقامه نماز و صحبت از نمازگزاران در جمله { الَّذِینَ یقِیمُونَ الصَّلاهَ} در همین آیه آمده و ذکر دوباره آن، تکرار بدون فایده است. پس رکوع به معنای نماز خواندن نیست.

2 - مراد از «رکوع» خضوع باشد که از آن جواب دادیم.

3 - مقصود از جمله { وَهُمْ راکِعُونَ گروه دیگری غیر از نمازگزاران و زکات دهندگان باشد؛ یعنی عده ای که اقامه نماز می کنند و گروهی که زکات دهندگان باشند؛ یعنی عده ای که اقامه نماز می کنند و گروهی که زکات می دهند و برخی که در رکوع نمازند... .

این احتمال نیز صحیح نیست؛ زیرا خلاف ظاهر آیه است و با شأن نزول آیه نیز سازگاری ندارد.

4 - مراد از «رکوع» همان رکوع در نماز است و جمله { وَهُمْ راکِعُونَ جمله حالیه.

این احتمال صحیح است؛ زیرا با ظاهر آیه و شأن نزول آن سازگاری دارد.

14 - عدم ذکر زمان اعمال ولایت!!

گفته شده: اعمال ولایت توسط امیرالمؤمنین علیه السلام مربوط به پس از زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله است... و از طرفی در آیه یا احادیث شأن نزول، زمان دقیق اِعمال ولایت توسط حضرت علیه السلام بیان نشده است، بنابر این می توان آن را به پس از خلفای سه گانه اختصاص داد.(2)

پاسخ: اوّلاً: متفاهم عرفی در این موارد ولایت بلافصل است و خلاف آن نیازمند دلیل است.