امام شناسی در قرآن و پاسخ به شبهات صفحه 286

1- 874. سوره بینه، آیه 8.

2- 875. سوره احزاب، آیه 21.

با ذکر این مقدمه، می خواهیم این مطلب را مورد بررسی قرار دهیم که آیا پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله برای بعد از خودش کسی را به عنوان الگوی جامعه معرفی کرده است که مصداق بارز آیه مورد بحث بوده باشد تا مردم با اقتدای به او در حقیقت ادامه دهنده راه اصیل و خطّ پیامبرصلی الله علیه وآله بوده و به جزایی که خداوند در این سوره معین کرده برسند، یا خیر؟

با مراجعه به روایات فریقین در ذیل آیه شریفه مورد بحث و روایات دیگر پی می بریم که پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله مصداق بارز و اتمّ و اکمل خیر البریه که مؤمن واقعی و عمل کننده به اعمال صالح است را در زمان خود معرفی کرده و او کسی جز علی بن ابی طالب علیه السلام و هر کسی که همانند اوست، نبوده است.

نقل روایات

همان گونه که اشاره شد، روایات زیادی در ذیل آیه مورد بحث وارد شده که «خیر البریه» را بر امام علی علیه السلام تطبیق کرده است، اینک به برخی از روایات اهل سنّت اشاره می کنیم:

1 - ابن حجر و دیگران از ابن عباس نقل کرده اند: هنگامی که آیه { إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیرُ الْبَرِیهِ...} نازل شد، رسول خدا صلی الله علیه وآله خطاب به علی علیه السلام فرمود: «مقصود از آن تو و شیعیان تو است....»(1)

2 - حاکم حسکانی نیز از ابن عباس نقل کرده که این آیه { إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ...} در شأن علی و اهل بیت علیهم السلام نازل شد.(2)

3 - وی هم چنین به سندش از امام علی علیه السلام نقل کرده که فرمود: «رسول خداصلی الله علیه وآله در حالی که من او را به سینه چسبانده بودم از دنیا رحلت نمود، حضرت فرمود: ای علی! آیا قول خداوند تعالی: { إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیرُ الْبَرِیهِ} را