امام شناسی در قرآن و پاسخ به شبهات صفحه 325

1- 1017. فتح القدیر، ج 3، ص 66.

2- 1018. المعجم الصغیر، ج 1، ص 261.

3- 1019. تاریخ بغداد، ج 12، ص 372.

4- 1020. مجمع الزوائد، ج 7، ص 41.

5- 1021. درّ المنثور، ج 4، ص 45.

3 - حاکم حسکانی از جوهری، از مرزبانی، از علی بن محمّد حافظ از حبری.

4 - طبرانی از فضیل بن هارون بغدادی... .

5 - خطیب بغدادی، از محمّد بن عبداللَّه، از طبرانی.

6 - ابن عساکر با سندهای مختلف که برخی از آن ها صحیح است.

7 - طبری در تفسیرش.

دلالت حدیث

آیه «هدایت» با روایاتی که در ذیل آن وارد شده، می تواند دلالت خوبی بر امامت و ولایت و مرجعیت دینی اهل بیت علیهم السلام و در رأس آن ها امام علی علیه السلام داشته باشند و این معانی از قراینی به دست می آید:

1 - مراد از هدایت در کلام پیامبر صلی الله علیه وآله، هدایت مطلق و راهنمایی به حقّ و واقع امر است، وگرنه لازم بود که گفته شود: «علماء امّتی الهادون من بعدی» علماء امت من هادیان بعد از من هستند؛ زیرا همه علما هدایت گران به دین خدایند.

2 - قرینه حصری که در برخی از احادیث آمده است؛ زیرا پیامبر صلی الله علیه وآله خطاب به امام علی علیه السلام فرمود: «تنها به توسط تو است که هدایت شوندگان بعد از من به هدایت می رسند.

3 - قرینه مقابله هادی با منذر؛ زیرا همان گونه که منذر یعنی رسول خدا صلی الله علیه وآله بدون هیچ قید و شرطی آمده و دلیل بر عصمت پیامبر صلی الله علیه وآله و انذار او به واقع دارد، هادی نیز بدون قید و شرط آمده است و لذا مقصود از آن افراد معصوم است که به واقع و نفس الامر هدایت می کنند.

4 - بدون «الف و لام تعریف» به کار رفتن هادی و دارا بودن تنوین تنکیر که دلالت بر وحدت دارد. یعنی در هر زمانی یک هادی وجود دارد و آن غیر از امام معصوم نیست.

و لذا از امام باقرعلیه السلام روایت شده که فرمود: «ولکلّ زمان منّا هادٍ یهدیهم إلی ما جآء