امام شناسی در قرآن و پاسخ به شبهات صفحه 363

1- 1132. صحیح ترمذی، ج 5،ص 351؛درّالمنثور،ج 5،ص 198؛مستدرک حاکم،ج 2،ص 416؛مسنداحمد، ج 6،ص 292.

2- 1133. سوره نور، آیه 36.

3- 1134. درّ المنثور، ج 6، ص 203؛ روح المعانی، ج 18، ص 174.

4- 1135. سوره آل عمران، آیه 96.

بَیناتٌ مَقامُ إِبْراهِیمَ وَمَنْ دَخَلَهُ کانَ آمِناً} وقلت: {إِنَّما یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً}.»(1) و معلوم است که هر کس صلاحیت ندارد اهل بیت نبوّت یا بیت اللَّه الحرام باشد.

ثانیاً: کلمه اهل بیت علیهم السلام در آیه تطهیر به صورت مفرد با «الف و لام» آمده است و اگر مراد بیت سکونت بود، باید به صورت جمع می آمد؛ همان گونه که در صدر آیه به صورت جمع آمده است: { وَقَرْنَ فِی بُیوتِکُنَ .

محدودیت از حیث مصداق

با مراجعه به قراین موجود پی می بریم مقصود از اهل بیت علیهم السلام در آیه تطهیر، افراد مخصوصی است که همان پنج تن آل عبا و کسایند؛ قراین عبارتند از:

الف) «الف و لام» عهد در «البیت» که مراد از آن کسانی اند که وقت نزول آیه در حجره بودند.

ب) اراده تکوینی، نه تشریعی و این نوع اراده، شامل همه افراد نمی شود، بلکه تنها برخی از افراد را به دلیل خاصی در بر می گیرد.

ج) اهل بیت علیهم السلام در کلمات پیامبرصلی الله علیه وآله بر همین پنج تن اطلاق شده است؛ همان گونه که در مورد آیه مباهله فرمود: «اللّهمّ هؤلآء أهلی.»

د) پیامبرصلی الله علیه وآله در عمل نیز مصداق آیه را به افرادی خاص و معین محدود می کند، لذا تا مدّتی هنگام صبح که به مسجد می رفت در گذر از خانه فاطمه علیها السلام آیه تطهیر را بر آنان قرائت می کرد.

ابوالحمراء می گوید: تا هشت ماه دیدم که رسول خداصلی الله علیه وآله صبح هنگام که برای نماز به مسجد می رفت، از کنار خانه علی علیه السلام عبور می کرد و دستش را بر دو طرف درب خانه می گذاشت و می فرمود: نماز، نماز { إِنَّما یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً}.(2)