امام شناسی در قرآن و پاسخ به شبهات صفحه 389

1- 1197. سوره بقره، آیه 177.

2- 1198. سوره یس، آیه 52.

3- 1199. سوره زمر، آیه 74.

گفتار است، ولی به نظر می رسد که مقصود به آن معنای وسیع صدق است که تمام موارد استعمال آن را شامل می شود و این معنا مرادف با معنای «عصمت» است؛ زیرا:

اوّلاً: آنچه لازم است، راستگویی و پرهیز از دروغگویی است، امّا بودن با راستگویان یکی از واجبات شرع نیست، در حالی که بودن با صادقان در آیه مورد امر قرار گرفته و امر برای وجوب است.

ثانیاً: جمله { کُونُوا مَعَ الصّادِقِینَ در سیاق جمله { اتَّقُوا اللَّهَ قرار گرفته است که امر به تقوای الهی می کند و این امر برای وجوب بوده و تقوا نیز معنا و مفهومی عام دارد.

با توجه به گستره مفهوم صدق که در انحصار مقوله سخن و کلام نیست و قلمرو آن، اندیشه، اخلاق، کردار و رفتار نیز هست، و با توجه به این که بودن با صادقین در آیه کریمه واجب شمرده شده است، به این نتیجه می رسیم که مقصود از بودن با صادقان، همراهی و معیت جسمانی نیست، بلکه همراهی در هر چیزی است که راستی و درستی در آن مطرح باشد.

مصداق «صادقین» در آیه

مصداق «صادقین» در آیه

در مورد مصداق «صادقین» در آیه دو احتمال وجود دارد:

1 - این که مقصود از «صادقین» عموم مؤمنین است.

این احتمال غیر معقول به نظر می رسد؛ خصوصاً آن که پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: «کثرت علی الکذّابه...»؛(1) «کسانی که نسبت دروغ بر من می بندند، زیاد شده است.»

2 - مراد، برخی از مؤمنین است.

این احتمال با وجدان و واقعیات خارجی سازگاری دارد. و مطابق آنچه گفته شد مقصود از «صدق» در آیه مورد نظر، صداقت در تمام امور به طور مطلق است. و این معنا تنها بر افراد معصوم صادق می باشد.