امام شناسی در قرآن و پاسخ به شبهات صفحه 48

اصول دینی که مورد اتفاق جمیع مسلمین است عبار کند از «توحید، نبوّت و معاد»، ولی در مورد امامت اختلاف است، و درباره آن سه نظر وجود دارد:

1 - امامت از فروع دین.

2 - امامت از اصول مذهب.

3 - امامت از اصول دین.

قول اول: امامت از فروع دین

عموم اهل سنّت، خوارج، مرجئه، جمهور اعظم از معتزله و زیدیه از شیعه، معتقدند به این که امامت از فروع دین و مسائلی است که مربوط به افعال مکلفین است:

1 - تفتازانی می گوید: «نزاعی نیست که مباحث امامت به علم فروع لایق تر است،....»(1)

2 - قاضی ایجی می گوید: «امامت نزد ما از جمله مسائل فروع دین است، ولی ما به تأسّی از پیشینیان آن را در علم کلام ذکر می کنیم.»(2)

3 - غزالی می گوید: «بدان که نظر در مسئله امامت نیز از مسائل مهم نیست، و از فنّ معقولات به شمار نمی آید، بلکه از مباحث فقهی است....»(3)

4 - آمدی می گوید: «گفتار در امامت، از اصول دیانات و امور ضروری به حساب نمی آید....»(4)

5 - فضل بن روزبهان می گوید:«مبحث امامت نزد اشاعره از اصول دیانات و عقاید به شمار نمی آید، بلکه نزد اشاعره از فروعی است که متعلّق به افعال مکلفین می باشد.» (5)

کسانی که معتقدند امامت از فروع است، به ادله ای استدلال کرده اند. اینک به