امامت، ج 1، ص: 2 صفحه 144

میفرمود آنها که در آیه سابق بالخیرات یاد شده به

بهشت می روند بدون حساب مقتصد مورد حساب مختصری قرار میگیرد اما کسی که ظالم بخود است ابتدا حبس می شود بعد وارد بهشت خواهد شد اینها همان اشخاصی هستند که از قول ایشان خداوند در این آیه می گوید: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ.

ترجمه روایات

اصحاب ما از میسر بن عبد العزیز نقل کرده اند که حضرت صادق فرمود ظالم از ما خانواده کسی است عارف بحق امام نباشد و مقتصد کسی از ما خانواده است که عارف بامام باشد و سابق بخیرات خود امام است و تمام این سه دسته آمرزیده خواهند شد.

زیاد بن منذر از حضرت باقر علیه السّلام نقل کرد که فرمود (ظالِمٌ لِنَفْسِهِ) کسی از ما خانواده است که هم گناه می کند و هم صواب اما مقتصد کسی است عبادت پیشه و کوشا باشد سابق بخیرات عبارتند از علی و حسن و حسین علیهم السّلام و کسی که از آل محمّد شهید شود.

قول دیگر اینست که فرقه ظالم نجات نمی یابد قتاده می گوید. ظالم از اصحاب مشأمه است و مقتصد از اصحاب میمنه و سابق همان سابقون مقربند «بِإِذْنِ اللَّهِ» یعنی بامر و توفیق و لطف خدا.

تفسیر قمی: پس از ذکر آل محمّد صلی اللَّه علیه و آله و سلم گفته است ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَّذِینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا آنها عبارت از ائمه هستند ظالِمٌ لِنَفْسِهِ از آل محمّد آنها غیر از ائمه هستند که منکر امام باشند وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ کسی است که اقرار بامام دارد وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَیْراتِ بِإِذْنِ اللَّهِ که همان امام است.

معانی الاخبار: عبد اللَّه علوی باسناد متصل نقل کرد که شخصی از حضرت صادق علیه السّلام تفسیر آیه: ثُمَّ

أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَّذِینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا، فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَیْراتِ بِإِذْنِ اللَّهِ فرمود ظالم کسی است که فکرش در اطراف نفس دور میزند و مقتصد کسی است که با دل سر و کار دارد و سابق کسی است که با خدای خود پیوسته.