حیوه القلوب (جلد5؛ امام شناسی) صفحه 155

در بیان آیاتی که دلالت بر وجوب متابعت اهل بیت می کند

حق تعالی می فرماید یا ایها الذین آمنوا اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم فان تنازعمت فی شیء فردوده الی الله ان کنتم تؤ منون بالله و الیوم الآخر ذلک خیر و احسن تاویلا(1) و باز فرموده است ولو ردوده الی اولی الامر منهم لعمله الذین یستبطونه منهم(2) و باز فرموده است ام یحسدون الناس علی ما آتیهم الله من فضله فقد آتینا آل ابراهیم الکتاب و الحکمه و آتیناهم ملکا عظیما، فمنهم من آمن به و منهم من صد عنه و کفی بجهنم سعیرا.(3).

ترجمه آیه اول آن است که: ای گروهی که ایمان به خدا و رسول آورده اید! اطاعت کنید خدا و اطاعت کنید رسول را و اولی الامر از شما را که امر ایشان و حکم ایشان بر شما جاری است، پس اگر تنازع کنید در چیزی پس رد کنید آن را بسوی خدا و رسول اگر بوده اید که ایمان آورده اید به خدا و روز قیامت، این بهتر است از برای شما و عاقبتش نیکوتر است.

در آیه دوم فرموده است که: اگر رد کنند آن امری را که افشا می کنند از امن و خوف و موافق روایات مطلقه امر

را بسوی رسول اولی الامر از ایشان هر آینه خواهند دانست آنها که استنباط می نمایند و عملش را طلب می کنند از آن جماعت یا از اولی الامر موافق روایات ظاهره بدان که خلاف کرده اند مفسران در تفسیر اولی الامر: بعضی از مفسران عامه گفته اند که مراد امرا، و سرکرده های لشکر و پادشاهانند، و بعضی از ایشان گفته اند که: مراد علمای امتند؛(4) و علمای امامیه اتفاق کرده اند که مراد، ائمه از آل محمد صلی الله علیه و آله اند،(5) به مقتضای روایاتی که مذکور خواهد شد به آنکه اولی الامر صاحب اختیار در امر است، و چون مقید به قیدی نشده است باید که صاحب اختیار مطلق در جمیع امور دین و دنیا باشد و آن امام است و یا هر که در امری صاحب اختیار شود اطاعت او واجب باشد در آن امر، پس کسی که صاحب اختیار در همه امور باشد مطاع مطلق خواهد بود و آن امام است.

و ایضا ترک لفظ اطیعوا میان رسول و اولی الامر مشعر است به اینکه مرتبه امامت نظیر مرتبه نبوت و مثل آن است، بلکه چنانچه نبوت رسالتی است از جانب خدا به وساطت ملک: امامت نیز فی الخلیفه نبوتی است به وساطت نبی، و به این سبب اطاعت اولی الامر عین اطاعت است به نبی، پس به این سبب اطیعوا در میان متوسط نشده بخلاف مرتبه نبوت که هر چند بالاترین مراتب است مثل مرتبه الوهیت نیست، و توسط اطیعوا میان لفظ جلاله و رسول اشاره است به این.

و ایضا چون اطاعت این جماعت را مقرون به اطاعت خود