حیوه القلوب (جلد5؛ امام شناسی) صفحه 403

-23

کافی 373/1. و در آنجا نامی از امام صادق علیه السلام نیامده است.

در تاویل جنب الله و وجه الله و ید الله وامثال اینها به رسول خدا و ائمه

آیات در این باب بسیار است

اول: واتبعوا احسن ما انزل الیکم ربکم من قبل ان یاتیکم العذاب بغته وانتم لا تشعرون، ان تقول نفس یا حسرتی علی ما فرطت فی جنب الله وان کنت لمن الساخرین(1) یعنی: و پیروی کنید بهترین آنچه را فرو فرستاده شده بسوی شما از جانب پروردگار شما پیش از آنکه بیاید شما را عذاب خدا ناگهان و شما ندانسته باشید تا نشود چنین که گوید نفسی: زهی حسرت بر آنچه تقصیر کردم در جنب خدا بدرستی که بودم در دنیا از استهزاکنندگان یعنی به دین خدا و پیغمبر خدا و آنها که به ایشان ایمان آورده بودند.

و جنب در لغت به معنی پهلو است و در اینجا مجاز است؛ و اکثر مفسران گفته اند؛ مراد تقصیر در طاعت خداست یا قرب خدا.(2).

و در احادیث بسیار وارد شده است که: جنب خدا، کنایه از حضرت رسول صلی الله علیه و آله و ائمه علیه السلام و اطاعت و ولایت ایشان است، چنانکه بن ابراهیم در تفسیر این دو آیه گفته است که: آنچه فرستاده شده بسوی شما یعنی قرآن و بهتر آنها که در قرآن آمده است ولایت امیرالمؤمنین و ائمه علیه السلام است- چنانچه مراد از جنب الله امام است- و حضرت صادق علیه السلام فرمود: مائیم جنب الله.(3).

و شیخ طبرسی در احتجاج از حضرت امیرالمومنین علیه السلام روایت کرده است که: شخصی از تاویل آیات مشکله قرآنی از آن حضرت سوال کرد و از جمله آنها از این آیه سؤال کرد، حضرت فرمود که: مراد از

جنب الله، برگزیدگان و دوستان خدایند و خواسته است برای ایشان در قرآن حجتی قرار دهد برای قرب منزلت خلیفه خدا، نمی بینی می گویند: فلان شخص در پهلوی فلان می نشیند؟ یعنی مقرب است نزد او، پس این رمزی است در قرآن برای بیان قرب ایشان نزد حق تعالی و از برای این بعنوان رمز فرموده که حجتهای خدا و دوستان او بفهمند و دشمنان ایشان تحریف نکنند و از قرآن بیرون ننمایند چنانکه آیات دیگر را بیرون کردند، و خدا کور کرده دیده های دل ایشان را که اینها را نمی فهمند.(4).