حیاه القلوب، ج 5، ص: 7 صفحه 3

نازل شده 463

فصل سی و ششم در بیان آنکه کلمه و کلمات در قرآن مجید مؤول است به اهل بیت علیهم السّلام و ولایت ایشان

472

فصل سی و هفتم در بیان آنکه ایشان داخلند در حرمتهای الهی

485

فصل سی و هشتم در تأویل آیات عدل و معروف و احسان و قسط و میزان به ولایت ائمه علیهم السّلام،

و تأویل کفر و فسوق و عصیان و فحشاء و منکر و بغی به عداوت و ترک ولایت ایشان 488

فصل سی و نهم در تأویل جنب اللّه و وجه اللّه و ید اللّه و امثال اینها به رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و ائمه علیهم السّلام

493

فصل چهلم در آنکه ائمه علیهم السّلام خانه های علمند و معدن حکمتهایند،

و شیعیان ایشان محل رحمت الهی اند، و آنکه ایشانند حزب اللّه و بقیه اللّه اند و محل علوم انبیاء 502

فصل چهل و یکم در بیان آیاتی که در محبت ملائکه نسبت به ایشان و شیعیان ایشان نازل شده

510

فصل چهل و دوم در بیان آنکه آیات صبر و مرابطه و عسر و یسر در شأن ائمه و شیعیان ایشان است

514

فصل چهل و سوم در بیان آیاتی است که در مظلومیت ائمه علیهم السّلام نازل شده

522

بسم اللّه الرّحمن الرّحیم این مجلد سوم است از کتاب «حیوه القلوب» تألیف خادم اخبار ائمه اطهار محمد باقر بن محمد تقی حشرهما اللّه مع موالیهما الأخیار در بیان وجوب وجود امام علیه السّلام و منصوب بودن او از جانب ملک علّام و عصمت او از گناهان صغیره و کبیره و اتّصاف او به صفات کمالیّه بغیر از نبوّت و آیاتی که در شأن ائمه علیهم السّلام مجملا نازل شده.

و آن مشتمل است بر دو باب:

باب اول () در بیان وجوب وجود امام علیه السّلام در هر عصر،

اشاره

و آنکه هیچ عصر خالی از امام نمی باشد؛ و در وجوب اطاعت او، و آنکه هدایت نمی یابند مردم مگر با او، و آنکه می باید از گناهان معصوم و از جانب خدا منصوص باشد، و بیان بعضی از نصوص مجمل بر ایشان و برخی از فضایل ایشان

و در آن چند فصل است

فصل اول در وجوب امامت و آنکه هیچ زمانی خالی از امام نمی باشد

بدان که خلاف است میان علمای امّت در آنکه نصب امام آیا واجب است بعد از انقراض زمان نبوّت یا نه، و بر تقدیر وجوب آیا بر خدا واجب است یا بر امّت؟ و بر هر تقدیر آیا وجوبش عقلی است که عقل حکم می کند به وجوبش یا از دلایل سمعیّه وجوبش معلوم شده است؟ پس قاطبه علمای امامیّه را اعتقاد آن است که نصب امام بر حق تعالی واجب است عقلا و سمعا؛ و بعضی از معتزله اهل سنت و جمیع خوارج را اعتقاد آن است که نصب امام مطلقا بر خدا و خلق واجب نیست؛ و اشاعره و اصحاب حدیث اهل سنّت و بعضی از معتزله قائلند که نصب امام بر مردم واجب است به دلیل سمعی نه عقلی؛ و جمعی از معتزله را اعتقاد آن است که واجب است بر مردم نصب امام با امن از فتنه نه با خوف فتنه؛ و بعضی بر عکس گفته اند.

و امام در لغت عرب به معنای مقتدا و پیشوا است، و در اصطلاح فرقه ناجیه در باب صلاه که امام می گویند غالبا به معنی پیشنماز است، و در علم کلام که امام می گویند مراد شخصی است که از جانب خدا به خلافت و نیابت حضرت رسالت پناه معیّن شده باشد، و گاهی هست که به

پیغمبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم نیز امام اطلاق می نمایند. و از بعضی اخبار معتبره که ان شاء اللّه بعد از این مذکور خواهد شد معلوم می شود که مرتبه امامت بالاتر از مرتبه پیغمبری است چنانچه حق تعالی بعد از نبوّت به حضرت ابراهیم خطاب فرموده که إِنِّی