- اشاره 1
- مقدّمه 1
- کتاب حاضر 2
- تذکّر 2
- اشاره 5
- 1 آیه تبلیغ 5
- فصل اول آیات خلافت و زعامت مسلمین 5
- اشاره 6
- شرح و تفسیر 6
- دورنمای بحث 6
- انتخاب جانشین نقطه پایان رسالت 10
- اشاره 14
- انتخاب جانشین نقطه پایان رسالت 14
- تطبیق نشانههای سهگانه بر مسأله ولایت 18
- راه دوم: تفسیر آیه تبلیغ در سایه روایات 20
- پیامهای آیه 22
- اشاره 22
- جریان غدیر 23
- محتوای روایات غدیر 24
- 1. تفسیر ولایت و مولی در حدیث غدیر 29
- مباحث تکمیلی 29
- 2. آیاتی از سوره معارج در تأیید داستان غدیر 32
- 3. ارتباط این آیه با قبل و بعد از آن چگونه است؟ 34
- 3 آیه اکمال دین 36
- اشاره 36
- شرح و تفسیر 37
- دورنمای بحث 37
- روز اکمال دین و اتمام نعمت 37
- آن روز، چه روزی بوده است؟ 38
- راه اوّل: تفسیر آیه بدون قرائن خارجی 39
- منظور از اکمال دین چیست؟ 41
- اعترافی جالب از فخر رازی 43
- راه دوم: تفسیر آیه در سایه روایات 48
- سخنی عجیب از «آلوسی» 51
- 1. ولایت ناامیدکننده دشمنان 52
- پیامهای آیه 52
- 2. اتمام دین و اکمال نعمت در سایه ولایت 53
- 1. ولایت، اساسی ترین مسأله اسلام 53
- مباحث تکمیلی 53
- 2. ولایت دو سو دارد! 55
- اشاره 57
- 3 آیه ولایت 57
- دورنمای بحث 58
- شرح و تفسیر 58
- نشانههای ولیّ 58
- راه اوّل: تفسیر آیه با قطع نظر از احادیث 60
- «ولی» در استعمالات قرآن 60
- اشاره 60
- منظور از ولیّ در آیه مورد بحث 63
- مصداق «الّذین آمنوا ... راکعون» کیست؟ 64
- اشاره 65
- راه دوم: تفسیر آیه با توجّه به احادیث 65
- یادآوری دو نکته 68
- بهانهها و اشکالها! 69
- اشاره 69
- اشکال اوّل: إنّما دلالت بر حصر ندارد! 70
- اشکال دوم: إعطاء خاتم فعل کثیر است! 71
- اشکال سوم: انگشتر بسیار قیمتی بود! 72
- اشکال چهارم: این کار با حضور قلب نمیسازد! 73
- اشکال پنجم: چرا تمام ضمیرهای آیه جمع است؟ 74
- اشکال ششم: ولایت علی علیه السلام در حیات پیامبر صلی الله علیه و آله چه معنی دارد؟ 82
- اشکال هفتم: منظور از زکات چیست؟ 83
- نکتهای بسیار مهم! 86
- پیام آیه ولایت 88
- 4 آیه اولی الامر 89
- اشاره 89
- اولو الامر چه کسانی هستند؟ 90
- شرح و تفسیر 90
- دورنمای بحث 90
- محدوده اطاعت از اولو الامر 91
- نظرات مختلف پیرامون اولو الامر 93
- تفسیر آیه در سایه روایات 97
- اهمّیّت حدیث ثقلین 97
- سؤالات و پاسخها 101
- غزوه تبوک 103
- پیامهای آیه 107
- اشاره 111
- 5 آیه صادقین 111
- آشنائی اجمالی با سوره توبه 112
- دورنمای بحث 112
- شرح و تفسیر 115
- اشاره 115
- صادقین کیانند؟ 116
- نظریه دانشمندان اهل سنّت 117
- تفسیر آیه صادقین با آیهای دیگر از قرآن 119
- صادقین در روایات 124
- پیام آیه صادقین 125
- فصل دوم آیات فضائل اهل البیت علیهم السلام 128
- 1 آیه تطهیر 128
- اشاره 128
- دورنمای بحث 129
- مقدّمه 129
- شرح و تفسیر 130
- آیه تطهیر، برهان روشن عصمت! 130
- «اهل البیت» کیانند؟ 136
- پاسخ به چند سؤال 143
- اشاره 146
- 2 آیه مودّت 146
- دورنمای بحث 147
- سیری در آیات قبل 147
- مودّت اهل بیت، پاداش رسالت 149
- شرح و تفسیر 149
- «قربی» کیانند؟ 150
- تفسیر «قربی» از منظر شیعه 153
- نظرات اهل سنّت پیرامون «قربی» 153
- اعترافی ناخواسته! 155
- تفسیر مودّت در سخن امام صادق علیه السلام 160
- تفسیر آیه مودّت در سایه روایات 161
- چند نکته مهم 165
- پیام آیه مودّت 166
- مراحل و مراتب محبّت 168
- میثم تمّار، عاشقی خالص 169
- اشاره 171
- 3 آیه مباهله 171
- اشاره 172
- مقدّمه 172
- دورنمای بحث 172
- 2. مباهله یعنی چه؟ 173
- 1. مباهله آخرین حربه 173
- شرح و تفسیر 174
- دعوت به مباهله 174
- آیا مباهله انجام شد؟ 174
- «ابنائنا»، «نسائنا» و «انفسنا» کیانند؟ 178
- اشاره 181
- 4 آیات سوره دهر 181
- دورنمای بحث 182
- شأن نزول 183
- شرح و تفسیر 185
- ویژگیهای پنجگانه اهل البیت علیهم السلام 185
- اشاره 185
- 1. وفای به عهد و پیمان 186
- 2. ترس از قیامت 187
- 3. رسیدگی به نیازمندان 187
- 5. خوف از خداوند! 189
- 4. اخلاص 189
- آیات پاداش 190
- اشاره 190
- مقایسه پاداشهای دنیا و آخرت! 190
- نعمتهای دوازدهگانه بهشتی! 191
- شراب طهور چیست؟ 195
- 1. سوره انسان مکّی است! 196
- اشاره 196
- بهانهجوییها! و پاسخ آن 196
- 2. چراغی که بر خانه واجب است، بر مسجد حرام است! 199
- 3. آیات سوره دهر عامّ است، یا خاصّ؟ 201
- اشاره 202
- پیامهای آیه 202
- 1. اهمّیّت کمک به نیازمندان 205
- 2. کمّیّت معیار عمل نیست! 206
- 3. انعکاس آیات سوره دهر در اشعار شعرا 207
- اشاره 208
- 5 آیه توبه آدم 208
- شرح و تفسیر 209
- دورنمای بحث 209
- بازگشت به سوی خدا 209
- درسهایی از داستان حضرت آدم و حوّا! 210
- توسّل حضرت آدم! 212
- «کلمات» چه بوده است؟ 214
- آیا توسّل مشروع است؟ 216
- اقسام توسّل 217
- تفسیر توحید و جایگاه والای آن 219
- اقسام توحید 219
- اشاعره و تفسیری غلط از توحید افعالی! 221
- آیا توسّل با توحید سازگار است؟ 223
- توسّل در قرآن 225
- توسّل به بزرگان بعد از مرگشان 227
- توسّل در روایات 228
- اشاره 231
- فصل سوم آیات فضائل مخصوص حضرت علی علیه السلام 231
- 1 آیه لیلة المبیت 231
- پرستش غیر خدا جایز نیست 231
- دورنمای بحث 232
- شأن نزول 232
- اعترافات دانشمندان اهل سنّت! 234
- شرح و تفسیر 236
- معاملهای بینظیر! 236
- معامله با خداوند 236
- مقایسه این سه معامله با یکدیگر 238
- مقایسهای دیگر! 239
- ظرافت تعبیر در آیه لیلة المبیت 239
- ارتباط آیه لیلة المبیت با آیات قبل 240
- ارتباط آیه لیلة المبیت با ولایت امیر المؤمنین علیه السلام 242
- 1. آیه لیلة المبیت مربوط به آمرین به معروف است! 243
- 2. آیه مورد بحث در مورد ابو ذر است! 243
- اشاره 243
- پاسخ برخی ایرادهای بیاساس! 243
- 4. علی علیه السلام میدانست زنده میماند، یا نه؟ 244
- 3. این آیه درباره همه مهاجران و انصار است! 244
- 5. مخاطب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم چه کسانی بودهاند؟ 246
- مباحث تکمیلی 247
- 1. اشعار حسّان بن ثابت در توصیف فداکاری علی علیه السلام 247
- 2. سرانجام علی علیه السلام در آن شب پرمخاطره! 248
- همه چیز در مسیر رضایت خداوند 250
- پیام آیه 250
- 3. خداوند به فداکاری علی علیه السلام مباهات میکند! 250
- اشاره 252
- 3 آیه سقایة الحاج 252
- دورنمای بحث 253
- شأن نزول 254
- نکتهای مهمّ! 256
- شرح و تفسیر 257
- ایمان به خدا، برتر از هر چیز! 257
- ارتباط آیه سقایة الحاج با ولایت 259
- اعترافی از یکی از علماء اهل سنّت! 259
- پیام آیه 260
- پیروی عملی از بزرگان دین 260
- مباحث تکمیلی 262
- 1. چرا نام علی علیه السلام در قرآن نیامده است؟ 262
- 2. چرا پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم منافقین را نابود نکرد؟ 264
- اشاره 265
- 3 آیه نصرت 265
- دورنمای بحث 266
- آمادگی با تمام قوا 267
- شرح و تفسیر 267
- مؤمنین کیانند؟ 270
- دفاع از اسلام با تمام توان 273
- مؤمنین کیانند؟ 273
- 4 آیه علم الکتاب 274
- اشاره 274
- هیچ چیز را بدون دلیل نپذیرید! 275
- دورنمای بحث 275
- اشاره 275
- شاهدان نبوّت 277
- شرح و تفسیر 277
- «من عنده علم الکتاب» کیست؟ 278
- چگونگی شهادت خداوند! 278
- چگونگی شاهد بودن علی علیه السلام! 280
- مقایسهای بین آصف بن برخیا و علیّ بن أبی طالب علیه السلام 282
- اشاره 283
- آیات فضائل مخصوص حضرت علی علیه السلام 283
- گفتگوی بهشتیان و جهنّمیان 285
- شرح و تفسیر آیه 44 اعراف 285
- دورنمای بحث 285
- مؤذّن کیست؟ 288
- آیا مؤذّن بودن افتخاری محسوب میشود؟ 289
- اشاره 290
- شرح و تفسیر آیه 3 سوره توبه 290
- شرح و تفسیر 293
- اختلاف در جزئیّات 293
- هشداری جدّی به مشرکان 293
- آیا این مأموریّت فضیلت است؟ 294
- ارتباط آیه «اذان» و «مؤذّن» 295
- حکمت تغییر مأموریّت ابلاغ آیات سوره برائت 297
- آیه محسنین 299
- دورنمای بحث 299
- ظالمترین انسانها! 300
- شرح و تفسیر 300
- «آورنده کلام صدق» و «تصدیقکننده آن» کیست؟ 302
- فخر رازی، تنها مخالف! 304
- اشاره 305
- 8 آیه پیشگامان نخستین 305
- دورنمای بحث 306
- پیشگامان اسلام 306
- شرح و تفسیر 306
- نخستین مرد مسلمان 310
- ارزش ایمان قبل از بلوغ! 313
- «اوّل المؤمنین» امتیازی بزرگ! 317
- شناخت فضایل، مقدّمهای برای عمل! 320
- پیام آیه 320
- اشاره 322
- 9 آیه محبّت 322
- اشاره 323
- نفوذ در دلها، مهمترین سرمایه رهبران 323
- دورنمای بحث 323
- ارتباط ایمان و عمل صالح با نفوذ در دلها 325
- شرح و تفسیر 325
- شأن نزول آیه محبّت 326
- تفسیرهای دیگری برای آیه مورد بحث 329
- شیعه چراغی پرفروغ 330
- پیام آیه شریفه 330
- مباحث تکمیلی 331
- 1. نفوذ در دل همگان 331
- 2. گستره عمل صالح 333
- اشاره 334
- 10 آیه سابقون 334
- محتوای سوره واقعه 335
- دورنمای بحث 335
- اشاره 335
- سابقون کیانند؟ 337
- شرح و تفسیر 337
- علی علیه السلام مصداق أتمّ و أکمل سابقون! 338
- تفسیر سابقون از زبان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 338
- 11 آیه اذُن واعیه 341
- اشاره 341
- شرح و تفسیر 342
- داستان پیامبران 342
- دورنمای بحث 342
- صاحب «اذُن واعیه» کیست؟ 344
- تناقض در کلام شیخ روزبهان! 346
- نکتهای ظریف از فخر رازی 347
- علی با حق و حق با علی است! 348
- دعای پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در حقّ علی علیه السلام 349
- علی علیه السلام بهترین قاضی! 349
- اشاره 352
- 12 آیه صالح المؤمنین 352
- دورنمای بحث 353
- شأن نزول 353
- شرح و تفسیر 355
- یاوران پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 355
- صالح المؤمنین کیست؟ 358
- پیام آیه 360
- 13 آیه انذار و هدایت 361
- اشاره 361
- شرح و تفسیر 362
- دورنمای بحث 362
- بازهم بهانهجوئی! 362
- تناسب صدر و ذیل آیه 363
- راه اوّل: تفسیر آیه با قطع نظر از روایات 366
- «منذر» و «هادی» کیست؟ 366
- راه دوم: تفسیر آیه در سایه روایات 368
- پیامهای آیه ولایت و انذار 371
- اشاره 371
- 1. تعصّب و لجاجت دو مانع بزرگ! 371
- 2. اقتداء هدایت شونده به هادی 373
- 14 آیه خیر البریّه 376
- اشاره 376
- دورنمای بحث 377
- بهترین و بدترین مخلوقات! 378
- شرح و تفسیر 378
- خیر البریّه در روایات 381
- 1. نظام ارزشی اسلام 385
- اشاره 385
- پیامهای آیه خیر البریّه 385
- 2. تاریخ پیدایش شیعه 388
- 3. شیعه یعنی چه؟ 389
- 15 آیه حکمت 393
- اشاره 393
- شرح و تفسیر 394
- حکمت، خیری کثیر! 394
- دورنمای بحث 394
- علی علیه السلام صاحب حکمت! 396
- گستره علم و دانش حضرت علی علیه السلام 397
- اشاره 397
- 1. مرجعیّت علمی امام علی علیه السلام 397
- 3. امام علی علیه السلام و علم تفسیر 398
- 2. امام علی علیه السلام دروازه شهر علم پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 398
- 6. امام علی علیه السلام و علم فقه 399
- 4. امام علی علیه السلام واضع علم نحو 399
- 5. امام علی علیه السلام و علم کلام 399
- 8. امام علی علیه السلام و جانشینی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 400
- 7. امام علی علیه السلام و علم حقیقت (علم باطن) 400
بنابراین، شکی نیست که آن روایت ضعیف را، که نه با سایر روایات این باب هماهنگی دارد و نه زندگانی علی علیه السلام آن را تأیید میکند و نه با تاریخ میسازد، روی اغراض خاصّی ساختهاند!
ثانیاً: چگونه امکان دارد علی علیه السلام انگشتری بسیار قیمتی داشته باشد، در حدّی که اسراف و حرام باشد و آن را صدقه دهد و خداوند او را مدح و ستایش کند؟! بنابراین، از این که آیه شریفه در مدح و تمجید چنین شخصی و چنان کاری نازل شده است میفهمیم این سخنان پایه و اساسی ندارد و بر اساس اهداف خاصّی ساخته شده است.
اشکال چهارم: این کار با حضور قلب نمیسازد!
اشکال چهارم: این کار با حضور قلب نمیسازد!
با توجّه به حضور قلبی که علی علیه السلام به هنگام ذکر و یاد خدا بطور کلّی، و به هنگام نماز بالخصوص داشت، که غرق در صفات جلال و جمال الهی میگشت و هیچ توجّهی به غیر خدا نداشت، بگونهای که عملیّات جرّاحی و خارج نمودن پیکان تیر، که در حال عادی و غیر نماز بر علی علیه السلام سخت و دشوار بود، به هنگام نماز انجام شد «1» و در زمانی که آن حضرت بسان عارفی دلسوخته فانی در خداوند شده بود و به هیچ چیز جز او توجّه نداشت، پیکان تیر را خارج ساختند. با توجّه به این حضور قلب فوق العاده، چگونه علی علیه السلام به هنگام نماز به سخنان سائل توجّه کرد و در رکوع نماز به او کمک کرد؟! خلاصه این که، این مسأله با آن حضور قلب جامع و کامل علی علیه السلام در نماز سازگار نیست.
جواب: اوّلًا: سائل پس از ناامیدی از دریافت کمک، در راز و نیاز با خدا، شکوه و گله خویش را با نام خدا شروع کرد: «اللَّهُمَّ اشهد ...؛ خدایا تو شاهد باش» بنابراین، این نام خدا بود که توجّه علی را به سوی سائل جلب کرد و این، منافاتی با حضور قلب و توجّه به خداوند در نماز ندارد.
علاوه بر این، مگر مأموم در نماز جماعت صدای مکبّر، یا امام را نمیشنود و از او تبعیّت نمیکند؟ اگر نمیشنود، چگونه میتواند به همراه او نماز را اقامه کند؟!