- سرآغاز 1
- مقدمه 1
- پیش گفتار 4
- اراده خدای سبحان در تعیین امام 7
- اشاره 7
- طرح امامت در آغاز بعثت 10
- چگونگی نصب پیامبر 14
- نبوّت و امامت به دست مردم نیست 16
- امامت ابو بکر با تعیین شورا نبود 18
- اشاره 20
- امامت عمر نیز با تعیین شورا نبود 20
- دو نکته مهم 21
- خلافت عمر به روایت دیگر 22
- روایاتی دیگر 23
- جمع بندی روایات 25
- نظریه شورا چه زمانی مطرح شد؟ 28
- اشاره 42
- جزئیاتی از طرح شورا 42
- چرا عمر نظریه شورا را مطرح کرد؟ 44
- عمر و اجرای اندیشه شورا 51
از این آیه شریفه می توان برداشت کرد که حکم کردن حضرت داوود علیه السلام در میان مردم، وظیفه ای از وظایف نبوّت و رسالت ایشان بوده است. پس حکم کردن، از جمله شئون خلافت و خلیفه است، نه آن که خلافت به معنای حکومت باشد.
البتّه ما این نکته را در مبحثی دیگر یادآور شده و بیان نموده ایم که خلافت به معنای حکومت نیست؛ بلکه حکومت، شأنی از شئون خلیفه است. چه بسا خلافت شرعی برای شخصی تعیین و تثبیت شده باشد و حال آن که موقعیّت حکومت بر مردم برای وی مهیّا نباشد و دست او باز نبوده و کلامش مورد پذیرش آنان نباشد، با این حال خلافت وی در جای خود محفوظ است، همچنان که در نبوّت نیز چنین است.
از این رو با آن که بسیاری از پیامبران الهی در امّت هایشان پیروی و اطاعت نمی شدند؛ بلکه مورد آزار و اذیت قرار می گرفتند و حتّی به دست آنان به شهادت می رسیدند؛ امّا این موضوع هیچ آسیبی به نبوّت و رسالت الهی آنان نمی رساند. البتّه پیامبرانی که موقعیّت و زمینه حکومتشان بر مردم فراهم می شد به خوبی به وظایف خود عمل می کردند و مسئولیّت خویش را به انجام می رساندند.