- سرآغاز 1
- مقدمه 1
- پیش گفتار 4
- اشاره 7
- اراده خدای سبحان در تعیین امام 7
- طرح امامت در آغاز بعثت 10
- چگونگی نصب پیامبر 14
- نبوّت و امامت به دست مردم نیست 16
- امامت ابو بکر با تعیین شورا نبود 18
- اشاره 20
- امامت عمر نیز با تعیین شورا نبود 20
- دو نکته مهم 21
- خلافت عمر به روایت دیگر 22
- روایاتی دیگر 23
- جمع بندی روایات 25
- نظریه شورا چه زمانی مطرح شد؟ 28
- اشاره 42
- جزئیاتی از طرح شورا 42
- چرا عمر نظریه شورا را مطرح کرد؟ 44
- عمر و اجرای اندیشه شورا 51
عمر و اجرای اندیشه شورا
آنگاه که عمر فکر شورا را به طور علنی مطرح کرد لازم بود آن را به اجرا درآورد. از سوی دیگر او از آغاز خلافت خود، عثمان را برای جانشینی خویش در نظر داشت و می خواست که خلافت پس از او در دست عثمان باشد، نه دیگری؛ از این رو فقط برای غلبه بر دیگران و جلوگیری از اجرای تصمیمات مشروع آن ها، فکر شورا را مطرح کرد و آنان را در صورتی که بخواهند با فرد مورد نظر خودشان بیعت کنند؛ نه با کسی که عمر می خواهد به کشتن تهدید نمود.
به این ترتیب ناچار بود در مقام عمل، شورا را به اجرا درآورد؛ امّا به گونه ای که به خواسته خودش بینجامد و دست یابی به این هدف تنها با برپایی چنین شورایی ممکن بود. از این رو شورایی مرکب از شش نفر تشکیل داد و خود آن ها را معین نمود، نه یک نفر بیشتر و نه یک نفر کمتر و آنان را موظف کرد که فقط یک نفر را از میان خودشان به عنوان خلیفه تعیین کنند.
اگر در این تصمیم گیری اکثریت بر یک نفر نظر داشته باشند و اقلیت با آن ها مخالفت کنند گردن گروه اقلیت زده شود؛ اما اگر سه نفر بر یک فرد و سه نفر دیگر بر فردی دیگر هم نظر شدند حرف آخر و تعیین کننده از آنِ چه کسی باشد؟
معلوم است این امتیاز برای عبد الرحمن بن عوف خواهد بود و هر کس نیز با او مخالفت کرد کشته شود. مدّت مشورت و تصمیم گیری