آب گوارا: پژوهشی درباره معرفت، غیبت، غربت، شکر نعمت، انتظار فرج و دعا در حق امام عصر علیه السلام صفحه 115
- تقدیم 1
- فصل اوّل: اهمیّت و جایگاه معرفت امام علیه السلام 8
- بندگی، هدف از خلقت 8
- عبادت بر پایه معرفت 9
- رابطه عمل و معرفت 10
- معرفت، هدف از خلقت 11
- شأن سفارت و معبّریّت از جانب خداوند 12
- لزوم معرفت رسول صلّی الله علیه و آله و سلّم 16
- معرفت اهل بیت علیهم السلام، اساس هر منزلت الهی 18
- وجوب معرفت امام علیه السلام 20
- پنج وظیفه امّت در قبال امام علیه السلام 22
- عقلی بودن لزوم تبعیّت از امام علیه السلام 24
- امام علیه السلام باب خدا 26
- امام شناسی، تنها پایه خداشناسی 27
- ولایت، شرط ضروری توحید 29
- دلالت ولیّ خدا در همه اعمال 31
- معرفت امام علیه السلام ابتدا و انتهای هر عبادتی 33
- عصاره دین: معرفت امام عصر علیه السلام 34
- حکمت جناب لقمان 37
- امتحان سخت دینداری در زمان غیبت 38
- چه باید کرد؟ 40
- اشاره 44
- حدّ واجب معرفت امام علیه السلام 44
- معرفت به اسم و صفت 45
- معرفت امام علیه السلام به اسم و اوصاف 47
- اشاره 48
- طبیب جسم 49
- طبیب روح 53
- اشاره 54
- دستگیری علمی امام عصر علیه السلام 55
- اشاره 62
- تنها راه محفوظ ماندن از خطرات شیطان 65
- عرضه اعمال بندگان بر پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم و ائمّه علیهم السلام 68
- غیبت حجّت های پیشین 72
- اشاره 72
- معنای غیبت امام عصر علیه السلام 77
- پیش گویی پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم در مورد غیبت امام دوازدهم علیه السلام 77
- پیش گویی سال شروع غیبت امام عصر علیه السلام از 40 سال قبل از آن 80
- تفاوت دو غیبت از جهت مدّت زمان آن ها 81
- تفاوت دو غیبت از جهت نحوه ارتباط با امام غایب علیه السلام 82
- بسته بودن باب نیابت خاصّه (تکالیف جدید) در غیبت کبری 84
- تشبیه امام غایب علیه السلام به خورشید پس ابر 87
- تفاوت مؤمنان در بهره مندی از نور ولایت امام غایب علیه السلام 89
- رابطه دیدار امام غایب علیه السلام با معرفت ایشان 91
- اولویّت انجام وظیفه بر اهتمام نسبت به دیدن امام غایب علیه السلام 92
- دو گرایش افراطی و تفریطی در مورد شوق دیدار امام غایب علیه السلام 94
- استحباب دعا برای دیدار امام عصر علیه السلام در زمان غیبت 98
- عمل به دستوراتی برای تشرّف خدمت امام عصر علیه السلام 100
- خبر دادن از تشرّف خدمت امام عصر علیه السلام 102
- قرائن صدق مدّعی تشرّف 105
- علّت غیبت امام عصر علیه السلام 110
- روشن نشدن حکمت غیبت پیش از ظهور 112
- ادلّه نقلی علّت غیبت 115
- اوّلین علّت غیبت امام علیه السلام: جلوگیری از کشته شدن 117
- دومین علّت غیبت امام علیه السلام: امتحان مردم 119
- سومین علّت غیبت امام علیه السلام: بر عهده نداشتن بیعت 120
- چهارمین علّت غیبت امام علیه السلام: اجرای سنّت غیبت پیامبران 122
- پنجمین علّت غیبت امام علیه السلام: گناهان مردم 124
- پیش شرط نداشتن ظهور 126
- الهی بودن امر ظهور 130
- ضرورت انجام وظیفه در زمان غیبت 135
- اشاره 140
- معنای اوّل غریب 140
- اشاره 140
- قدر ناشناخته بودن امام عصر علیه السلام 142
- معنای دوم غریب 147
- اشاره 147
- چگونگی یاد کردن از امام عصر علیه السلام 149
- اشاره 151
- معنای سوم غریب 151
- معنای چهارم غریب 156
- اشاره 156
- اندک بودن یاران امام عصر علیه السلام 159
- معنای پنجم غریب 159
- اشاره 159
- مؤمنان ثابت قدم 162
- فصل اوّل: لوازم معرفت امام عصر علیه السلام 168
- اشاره 168
- اشاره 168
- شرک و کفر، نتیجه عدم تسلیم 170
- مقدّم کردن خواست ائمّه علیهم السلام بر خواست خود 171
- اشاره 173
- گریه برای امام علیه السلام بر اثر شدّت محبّت 176
- اشاره 180
- شرکت در مجالس ذکر اهل بیت علیهم السلام 182
- اشاره 186
- شکر، لازمه بندگی 186
- مراتب شکر 187
- لزوم شکر واسطه نعمت 188
- نعمت مورد سؤال خداوند 190
- امام غائب، نعمت باطنی 192
- فایده تکوینی بودن امام علیه السلام بر روی زمین 193
- وساطت امام علیه السلام در انعام خدا به خلق 196
- ادای شکر نعمت های الهی، فقط با معرفت امام علیه السلام 198
- تفسیر حکمت لقمان به معرفت امام علیه السلام 200
- معرفت نعمت و محبّت مُنعم 201
- شکر قلبی نعمت امام عصر علیه السلام 201
- شکر زبانی نعمت امام عصر علیه السلام 204
- ثناگویی از مُنعم 204
- اظهار زبانی نعمت 206
- دعا 207
- شکر عملی نعمت امام عصر علیه السلام 209
- عجز از شکر عملی 211
- اشاره 212
- وجوب انتظار 212
- عوامل ایجاد کننده انتظار 214
- غیر قابل توصیف بودن انتظار 216
- آمادگی برای ظهور امام علیه السلام 217
- انتظار، ضدّ یأس 219
- انتظار فرج، بالاترین عبادت مؤمن 221
- رابطه شدّت انتظار با شدّت گرفتاری 222
- محرومیّت های ناشی از غیبت 225
- برکات عصر ظهور 227
- صاحب شدیدترین گرفتاری 231
- برترین منتظر 235
- انتظار لحظه به لحظه 236
- بداءپذیر بودن وقت ظهور و علائم آن 237
- ناگهانی بودن ظهور 240
- نزدیک شمردن ظهور 244
- برکات انتظار در زمان غیبت 246
- اشاره 246
- مرحله اوّل از لوازم انتظار: زندگی با یاد امام علیه السلام و مطابق پسند ایشان 251
- مرحله دوم از لوازم انتظار: آرزوی یاری امام علیه السلام و پیوستن به ایشان 253
- مرحله سوم از لوازم انتظار: 258
- آماده کردن خود برای پیوستن به امام علیه السلام 258
- مرحله چهارم از لوازم انتظار: تربیت منتظران راستین 262
- برکات انتظار در زمان ظهور 264
- اشاره 270
- شناخت حقیقت دعا 270
- شرایط اجابت دعا 275
- اشاره 275
- شرط اوّل دعاکننده: معرفت خداوند 275
- شرط دوم دعاکننده: تقوا و وفا به عهد الهی 276
- شرط سوم دعاکننده: کسب حلال 279
- شرط دوم دعا: رقّت قلب 281
- اوّلین مانع اجابت: پاک نبودن دل 282
- موانع اجابت دعا 282
- اشاره 282
- دومین مانع اجابت: حقّ الناس 283
- سومین مانع اجابت: گناه 284
- چهارمین مانع اجابت: ترک امر به معروف و نهی از منکر 285
- اشاره 286
- انگیزه های دعا برای امام زمان علیه السلام 286
- فایده اوّل: رفع و دفع بلایا از امام عصر علیه السلام به دعای ما 292
- اشاره 292
- آثار و فوائد دعا در حقّ حضرت ولیّ عصر علیه السلام 292
- الف- فوائد دعاهای ما برای امام عصر علیه السلام 292
- فایده دوم: بالا رفتن مقام امام زمان علیه السلام به دعای ما 294
- فایده سوم: جلو افتادن ظهور امام زمان علیه السلام به دعای ما 295
- ب- آثار دعا در حقّ ولیّ عصر علیه السلام برای دعاکننده 296
- آداب دعا در حقّ امام عصر علیه السلام 305
- اشاره 305
- مقایسه دعای مأثور و دعای غیر مأثور برای امام زمان علیه السلام 336
- مناسبت های توصیه شده برای دعا 341
- اشاره 341
ص: 127
قاعده کلّی عقلی متذکّر شده اند. فرموده اند که ما سر بسته به حکیم بودن خداوند اعتقاد داریم و برای تصدیق حکمت الهی، لازم نیست که از رمز و راز همه کارهای خدا سر درآوریم. این مطلب در کلّ مباحث اعتقادی و به خصوص در بحث فعلی بسیار کارگشا و روشنگر است.
سرّ قضیّه در این است که ما به حکیمانه بودن کارهای خداوند به خاطر خدایی او و این که عقلاً منزّه از هر نقصی (از جمله انجام کارهای بیهوده و عبث) است، پی برده ایم. خدایی خدا اقتضا می کند که هیچ عیب و نقصی نداشته باشد و از آن رو که انجام کارهای عبث، عیب و نقص است، به حکم عقل، خداوند، منزّه از آن می باشد. ولی نکته مهمّی که باید به آن توجّه داشت این است که برای تدیق عقلی این قضیّه، نیازی نیست که از حکمت افعال الهی هم آگاهی یابیم. بلکه با علم به این که حکمت کارهای خدا عقلاً برایمان مکشوف نیست، به حکیم بودن ذات قدّوس او حکم می کنیم. بله، اگر در موردی خداوند - به زبان پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم یا امام علیه السلام - خود، حکمت یا حکمت های افعال خویش را بیان فرمود، از آن مطلّع و آگاه می شویم، ولی تصدیق حکیم بودن خداوند منوط به دانستن آن حکمت ها نیست.
ادلّه نقلی علّت غیبت
اکنون می خواهیم ادلّه نقلی این موضوع را مورد بحث قرار دهیم و به همین جهت به سراغ احادیثی می رویم که هریک علّتی را برای غیبت امام زمان علیه السلام مطرح کرده اند تا روشن شود که چه علّت ها یا حکمت هایی برای آن وجود دارد.