شیعه‌شناسی صفحه 124

ص:133

1- سوره فاطر، آیه 13.

2- سوره فاطر، آیه 14.

3- ابن عبدالوهاب، رساله کشف‌الشبهات به نقل از الرسول یدعوکم، ص 295.

4- سوره زمر، آیه 3.

توسل را قبول داریم در اینجا بسیاری از علما همچون دکتر رمضان بوطی از سوریه پاسخ گفته‌اند که چون ما قایل به تأثیر ذاتی رسول و ائمه در شفاعت نیستیم لذا فرقی در زمان حیات و ممات این حضرات نمی‌کند به طور مثال زمانی که اصحاب در منا و در حین حلق و تقصیر به موی ایشان تبرک جستند، طبیعی است که موی حضرت پس از جدا شدن جان ندارد و مرده است چون از ریشه و پیاز مو منقطع شده و در هیچ یک از احادیث فریقین هم نیامده که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم بفرمایند ای مردم این موی من را تا وقتی که من زنده هستم به آن تبرک بجویید. (1)

ه ـ آیا توسل به مرده خطاب به معدوم است؟

دلیل دیگر وهابیان این است که توسل به مرده حرف زدن با یک جسم متلاشی شده و معدوم است و لذا تاثیری ندارد. در پاسخ باید گفت این سخن خلاف آیات، روایات و سیره مسلمانان و حتی قول خود عبدالوهاب مؤسس این فرقه است. از قرآن می‌خوانیم که «و لا تَحْسَبَنَّ الذین قُتِلوا فی سبیلِ اللّه‌ِ اَمواتا بَلْ اَحیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِم یُرْزَقون» (2)یعنی این شهدا زنده‌اند و نزد پروردگارشان روزی می‌خورند. امروزه مردم بر سر مزار حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم می‌گویند (السلام علیک یا نبیّ اللّه) پس پیامبر می‌شنوند که ما به ایشان سلام می‌دهیم و سلام بر حضرت در تمام فقه فرق اسلامی وارد شده است. عبدالوهاب هم قایل به حیات برزخی بوده و لذا هیچ دلیلی وجود ندارد که می‌توان از حضرت در روز قیامت و زمان حیاتشان طلب شفاعت کرد ولی در حیات برزخی ایشان این غیر ممکن است.

از طرفی علم ارتباط با ارواح نیز این مسأله را تأیید می‌کند:

فرید وجدی در دائرة‌المعارف خود می‌نویسد: «پروردگار متعال در عصر ما دو دریچه از علم به روی ما برگشوده و دلایل این دو برای اثبات این که انسان دارای روحی است که می‌تواند بدون احتیاج به بدن به زندگی و فعالیت مستقل بپردازد کاملاً قانع‌کننده و بی‌اشکال می‌باشد. (3)

از قرن نوزدهم علم اسپری‌تیسم (Spirtisme) یا مخابره با ارواح پس از یک سلسله