- مقدّمه ناشر 1
- اشاره 3
- بخش اول: معرفت نبی 3
- مقدّمه 4
- 1) معرفت خدا 4
- 2) هدف خلقت 7
- 3) انسان با نبود پیامبر 9
- 4) ارتباط خداشناسی و نبیشناسی 11
- نبوّت و رسالت 13
- معنای نبی و رسول 13
- نبی و رسول در قرآن و حدیث 14
- فرق رسول و نبی 16
- اشاره 18
- کلام خدا و اقسام آن 18
- 1) وحی 19
- 2) از پس حجاب 20
- 3) با ارسال رسولان 22
- الف: الهام در خواب 25
- اشاره 25
- اقسام وحی 25
- 1) وحی تشریعی 25
- ب: الهام در بیداری 27
- د: خلق صدا 27
- ج: ارسال رسل 27
- 2) وحی تکوینی 28
- 3) القای شیطانی 29
- اقسام وحی از منظر دیگر 29
- اشاره 29
- ه: وحی امر 30
- ب: وحی الهام 30
- د: وحی تقدیر 30
- و: وحی دروغ 30
- ج: وحی ارشاد 30
- الف: وحی رسالت و نبوّت 30
- ز: وحی خیر 31
- اشاره 32
- لزوم نبوّت و رسالت 32
- عقل چیست؟ 32
- 1) ضرورت نبی و رسول برای انسان 32
- اشاره 32
- ویژگیهای انسان و ضرورت قانون و مربّی 35
- اشاره 38
- ویژگیهای عمده قانونگذار 38
- ب: توانایی مطلق 39
- الف: آگاهی مطلق 39
- د: تأثیر ناپذیری 40
- قانون الهی و بشری 40
- ج: بینیازی مطلق 40
- هدایت و نیاز انسان در آن به انبیا 42
- 2) لزوم ارسال رسل بر خدای تعالی 45
- اشاره 45
- استمرار وجود حجّت در زمین 49
- هدف رسالت 51
- اشاره 51
- بررسی جوامع به هنگام بعثت پیامبران 54
- دعوت اوّلیّه پیامبران 57
- شأن پیامبران 59
- 1) بررسی و شناخت خلق و خوی فردی و جمعی پیامبر 61
- ویژگیهای پیامبران 61
- 2) پیامبر آیه علم الهی 63
- اشاره 63
- امّیّت پیامبر اسلام صلی الله و علیه و آله و سلم 65
- آیا پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلّم خواندن و نوشتن می دانست؟ 70
- مفهوم عصمت 72
- عصمت پیامبران 72
- رابطه علم و عصمت 74
- دلیل عصمت 75
- اهل سنّت و تردید پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم در رسالت خویش 77
- شبهاتی درباره عصمت پیامبران 77
- اشاره 88
- 3) پیامبر آیه قدرت الهی 88
- رابطه علم و قدرت 89
- آیه یا معجزه 90
- ضرورت آیه و بیّنه 93
- آیه و بیّنه و ارتباط آن با زمانه 94
- قرآن، آیه و بیّنه پیامبر خاتم 95
- اشکالات انحصار وجه تحدّی به فصاحت و بلاغت 97
- تحدّی قرآن به معانی 100
- اشاره 105
- محکهای شناخت مدّعیان دروغین 105
- 1) محک اعتقادی 108
- 2) محک عملی 110
- 3) محک سلبی 112
- الف: در بعد اعتقادی دعوت به توحید و معاد 114
- اصول تعالیم پیامبران 114
- ب: در بعد عملی 115
- 1) در ارتباط با خدا 115
- 2) در ارتباط با خود 116
- روش انبیا در تبلیغ دین 119
- 3) در ارتباط با جامعه 119
- اشاره 119
- تبلیغ علمی 122
- تبلیغ عملی 123
- ختم نبوّت 125
- تداوم رسالت 129
- اشاره 129
- فترت و تنافی آن با تداوم رسالت 130
- معنای فترت از دیدگاه مرحوم صدوق 132
- بشارات 137
- بخش دوم: معرفت امام 141
- اشاره 141
- معنای لغوی امام 142
- ویژگیهای امام 145
- اشاره 145
- 1) لزوم پیروی از امام به طور مطلق 145
- الف: وجوب طاعت به عنوان اوّلی و ثانوی 153
- ج: وجوب اطاعت امام در نظر علمای اهل سنّت 155
- ب: وجوب اطاعت امام و عصمت 155
- د: وجوب اطاعت در روایات اهل سنّت 160
- اشاره 164
- 2) امام خلیفه خداست 164
- خلیفه در روایات اهل سنّت 172
- 3) امام حجّت خداست 174
- 4) امام عالم به دین خداست 181
- اشاره 181
- رابطه وجوب طاعت و علم 184
- رابطه حجّت بودن امام و علم 185
- علم امام در روایات اهل بیت علیهم السلام 186
- اشاره 186
- 1) کیفیت عالم شدن امام علیه السلام 186
- 2) امام محدّث است 192
- 3) تأیید امام با روحالقدس 194
- 4) نزول فرشتگان بر امام در شب قدر 200
- 5) مصحف فاطمه - سلام الله علیها 210
- 6) امام اسم اعظم را می داند 212
- 7) امام، حامل علوم قرآن 215
- 8) امام، وارث علوم پیامبران و اوصیا 223
- 9) صحیفهای که امامان از پیامبر در بیان احکام دارند 224
- 10) اصول و کلیّات علم نزد ائمّه است 226
- 11) علم صحیح نزد ائمّه است 228
- 12) علم امام در طفولیت 230
- شبه های در علم امام به سبب شهادت خویش 231
- معنای عصمت 236
- 5) عصمت امام 236
- دلیل عصمت امام 238
- اشاره 240
- ب: شرک در عبادت 240
- الف: شرک در توحید 240
- ج: شرک در اطاعت 241
- نظر عامّه در امامت ظالم 241
- عصمت امام پیش از امامت 245
- رابطه علم و عصمت 247
- 5) نصبی بودن امام 250
- 1) وجوب طاعت به طور مطلق 250
- ادلّه نصبی بودن امام 250
- اشاره 250
- 2) جانشینی خدا 251
- 3) دانش و عصمت 252
- اشاره 254
- گزینش امام در نظر عامّه 254
- 1) خلیفهای جانشین خویش را تعییین کند. 257
- 2) خلیفه به انتخاب مردم تعیین شود. 258
- 3) خلیفه با زور شمشیر به خلافت می رسد. 258
- سقیفه، جریانی از پیش طراحی شده 259
- نقش رأی اکثریت در خلافت 264
- علائم شناخت امام 272
- 1) نصّ و وصیّت 272
- اشاره 272
- 2) تجهیز امام سابق 273
- 4) قرشی بودن 274
- 3)بزرگترین فرزند پسر 274
- اشاره 278
- ضرورت وجود امام 278
- 1) نیاز مردم به امام در معرفت خدا 278
- 2) نیاز انسان به امام در دین الهی 284
- 3) نیاز انسان به امام در رفع اختلاف و نظام امور 288
- 4) نیاز مردم به امام در تداوم حیات 290
- لزوم معرفت امام 294
- 1) عمل بدون معرفت امام بیثمر است 294
- اشاره 294
- 2) کسی که بمیرد و امام زمانش را نشناسد. 295
- 3) انکار یکی از امامان انکار همه آنهاست 297
- اشاره 300
- لزوم محبّت اهل بیت 300
- لازمه محبت اهل بیت پیروی از آنهاست 301
- محبّت اهل بیت در عالم ارواح 303
- تعیین ائمه در قرآن و روایات 308
- تعیین امامان در احادیث 313
- اشاره 313
- 1) معرّفی دوازده امام به اسم 313
- 2) حدیث غدیر 317
- 3) حدیث ثقلین 319
- فهرست منابع 321
جمع شدند و کسی را مولا و امام برای خود انتخاب کردند و با او تعّهد نمایند که از او اطاعت کرده و از دستورات او پیروی کنند، آیا در این صورت مولویّت و آمریّت برای او بر این خلق ثابت می شود یا نه؟ و در این صورت، آیا اطاعت او بر مردم واجب و معصیت و نافرمانی او حرام و ممنوع می شود یا نه؟
جواب: می دانیم که بر اساس توحید الهی، خلق همه مملوک خدایند و خدای سبحان مالک و مولای همه است. بنده و مملوک حق ندارد با وجود مولایش با کسی تعهّد کند که از اوامر و دستورات او پیروی کند مگر اینکه از مولای خویش اذن گرفته باشد. امام رضا علیه السلام می فرماید :
رَغِبُوا عَنِ اخْتِیارِ الله وَ اِختیارِ رَسُولِ الله صلی الله علیه و آله و سلم وَ أَهل بَیتِه اِلَی اخْتیارِهِمْ وَ القُرآنُ یُنادیَهِمْ: «وَ رَبُّکَ یَخْلُقُ ما یَشاءُ وَ یَخْتارُ ما کان َ لَهُمُ الخِیْرَهَ سُبحانَ الله وَ تَعَالیَ عَمّا یُشْرِکُونَ» (1) وَ قَالَ عَزَّوَجَلَّ:«وَ ما کانَلِمُؤمِن وَ
لا مُؤمِنَهٍ اِذا قَضَی الله وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ یَکُونَ لَهُمُ الخِیرَهُ مِنْ أَمْرِهِمْ». (2)
از گزینش خدا و گزینش رسول خدا صلی الله و علیه و آله و سلم و اهل بیتش به گزینش خود روی آوردند. در حالی که قرآن به آنها ندا می کند که: «پروردگار تو می آفریند آنچه را که می خواهد و برمی گزیند. آنها را حقّ گزینش نیست. پاک و منزّه است خدای تعالی از آنچه آنها شریک قرار می دهند.» و نیز می فرماید : «هیچ مرد و زن مؤمنی حق ندارد وقتی خدا و رسولش به امری حکم کردند آنها اختیاری درباره امرشان داشته باشند». (3)
پس مردم حقّ ندارند بدون اذن مالک و خالق خود کسی را برای خود امام و واجبالطاعه برگزینند. و خدای سبحان هم به آنها چنین اذنی را نداده است بلکه چنانچه می بینیم آنها را از این کار برحذر داشته است.
2) جانشینی خدا
گفتیم یکی از ویژگیهای امام خلیفه و جانشین خدا بودن امام است. وقتی ما
1- . قصص(28)/68.
2- . احزاب(33)/36.
3- . الکافی1/201.