- مقدّمه ناشر 1
- اشاره 3
- بخش اول: معرفت نبی 3
- مقدّمه 4
- 1) معرفت خدا 4
- 2) هدف خلقت 7
- 3) انسان با نبود پیامبر 9
- 4) ارتباط خداشناسی و نبیشناسی 11
- نبوّت و رسالت 13
- معنای نبی و رسول 13
- نبی و رسول در قرآن و حدیث 14
- فرق رسول و نبی 16
- کلام خدا و اقسام آن 18
- اشاره 18
- 1) وحی 19
- 2) از پس حجاب 20
- 3) با ارسال رسولان 22
- اقسام وحی 25
- اشاره 25
- 1) وحی تشریعی 25
- الف: الهام در خواب 25
- ج: ارسال رسل 27
- ب: الهام در بیداری 27
- د: خلق صدا 27
- 2) وحی تکوینی 28
- اقسام وحی از منظر دیگر 29
- 3) القای شیطانی 29
- اشاره 29
- و: وحی دروغ 30
- ه: وحی امر 30
- د: وحی تقدیر 30
- ج: وحی ارشاد 30
- ب: وحی الهام 30
- الف: وحی رسالت و نبوّت 30
- ز: وحی خیر 31
- 1) ضرورت نبی و رسول برای انسان 32
- لزوم نبوّت و رسالت 32
- اشاره 32
- اشاره 32
- عقل چیست؟ 32
- ویژگیهای انسان و ضرورت قانون و مربّی 35
- اشاره 38
- ویژگیهای عمده قانونگذار 38
- الف: آگاهی مطلق 39
- ب: توانایی مطلق 39
- ج: بینیازی مطلق 40
- قانون الهی و بشری 40
- د: تأثیر ناپذیری 40
- هدایت و نیاز انسان در آن به انبیا 42
- اشاره 45
- 2) لزوم ارسال رسل بر خدای تعالی 45
- استمرار وجود حجّت در زمین 49
- اشاره 51
- هدف رسالت 51
- بررسی جوامع به هنگام بعثت پیامبران 54
- دعوت اوّلیّه پیامبران 57
- شأن پیامبران 59
- 1) بررسی و شناخت خلق و خوی فردی و جمعی پیامبر 61
- ویژگیهای پیامبران 61
- اشاره 63
- 2) پیامبر آیه علم الهی 63
- امّیّت پیامبر اسلام صلی الله و علیه و آله و سلم 65
- آیا پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلّم خواندن و نوشتن می دانست؟ 70
- مفهوم عصمت 72
- عصمت پیامبران 72
- رابطه علم و عصمت 74
- دلیل عصمت 75
- اهل سنّت و تردید پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم در رسالت خویش 77
- شبهاتی درباره عصمت پیامبران 77
- 3) پیامبر آیه قدرت الهی 88
- اشاره 88
- رابطه علم و قدرت 89
- آیه یا معجزه 90
- ضرورت آیه و بیّنه 93
- آیه و بیّنه و ارتباط آن با زمانه 94
- قرآن، آیه و بیّنه پیامبر خاتم 95
- اشکالات انحصار وجه تحدّی به فصاحت و بلاغت 97
- تحدّی قرآن به معانی 100
- اشاره 105
- محکهای شناخت مدّعیان دروغین 105
- 1) محک اعتقادی 108
- 2) محک عملی 110
- 3) محک سلبی 112
- اصول تعالیم پیامبران 114
- الف: در بعد اعتقادی دعوت به توحید و معاد 114
- ب: در بعد عملی 115
- 1) در ارتباط با خدا 115
- 2) در ارتباط با خود 116
- اشاره 119
- روش انبیا در تبلیغ دین 119
- 3) در ارتباط با جامعه 119
- تبلیغ علمی 122
- تبلیغ عملی 123
- ختم نبوّت 125
- تداوم رسالت 129
- اشاره 129
- فترت و تنافی آن با تداوم رسالت 130
- معنای فترت از دیدگاه مرحوم صدوق 132
- بشارات 137
- بخش دوم: معرفت امام 141
- اشاره 141
- معنای لغوی امام 142
- 1) لزوم پیروی از امام به طور مطلق 145
- اشاره 145
- ویژگیهای امام 145
- الف: وجوب طاعت به عنوان اوّلی و ثانوی 153
- ج: وجوب اطاعت امام در نظر علمای اهل سنّت 155
- ب: وجوب اطاعت امام و عصمت 155
- د: وجوب اطاعت در روایات اهل سنّت 160
- 2) امام خلیفه خداست 164
- اشاره 164
- خلیفه در روایات اهل سنّت 172
- 3) امام حجّت خداست 174
- اشاره 181
- 4) امام عالم به دین خداست 181
- رابطه وجوب طاعت و علم 184
- رابطه حجّت بودن امام و علم 185
- 1) کیفیت عالم شدن امام علیه السلام 186
- علم امام در روایات اهل بیت علیهم السلام 186
- اشاره 186
- 2) امام محدّث است 192
- 3) تأیید امام با روحالقدس 194
- 4) نزول فرشتگان بر امام در شب قدر 200
- 5) مصحف فاطمه - سلام الله علیها 210
- 6) امام اسم اعظم را می داند 212
- 7) امام، حامل علوم قرآن 215
- 8) امام، وارث علوم پیامبران و اوصیا 223
- 9) صحیفهای که امامان از پیامبر در بیان احکام دارند 224
- 10) اصول و کلیّات علم نزد ائمّه است 226
- 11) علم صحیح نزد ائمّه است 228
- 12) علم امام در طفولیت 230
- شبه های در علم امام به سبب شهادت خویش 231
- معنای عصمت 236
- 5) عصمت امام 236
- دلیل عصمت امام 238
- الف: شرک در توحید 240
- ب: شرک در عبادت 240
- اشاره 240
- نظر عامّه در امامت ظالم 241
- ج: شرک در اطاعت 241
- عصمت امام پیش از امامت 245
- رابطه علم و عصمت 247
- 1) وجوب طاعت به طور مطلق 250
- اشاره 250
- ادلّه نصبی بودن امام 250
- 5) نصبی بودن امام 250
- 2) جانشینی خدا 251
- 3) دانش و عصمت 252
- اشاره 254
- گزینش امام در نظر عامّه 254
- 1) خلیفهای جانشین خویش را تعییین کند. 257
- 3) خلیفه با زور شمشیر به خلافت می رسد. 258
- 2) خلیفه به انتخاب مردم تعیین شود. 258
- سقیفه، جریانی از پیش طراحی شده 259
- نقش رأی اکثریت در خلافت 264
- علائم شناخت امام 272
- 1) نصّ و وصیّت 272
- اشاره 272
- 2) تجهیز امام سابق 273
- 3)بزرگترین فرزند پسر 274
- 4) قرشی بودن 274
- اشاره 278
- ضرورت وجود امام 278
- 1) نیاز مردم به امام در معرفت خدا 278
- 2) نیاز انسان به امام در دین الهی 284
- 3) نیاز انسان به امام در رفع اختلاف و نظام امور 288
- 4) نیاز مردم به امام در تداوم حیات 290
- لزوم معرفت امام 294
- اشاره 294
- 1) عمل بدون معرفت امام بیثمر است 294
- 2) کسی که بمیرد و امام زمانش را نشناسد. 295
- 3) انکار یکی از امامان انکار همه آنهاست 297
- اشاره 300
- لزوم محبّت اهل بیت 300
- لازمه محبت اهل بیت پیروی از آنهاست 301
- محبّت اهل بیت در عالم ارواح 303
- تعیین ائمه در قرآن و روایات 308
- تعیین امامان در احادیث 313
- 1) معرّفی دوازده امام به اسم 313
- اشاره 313
- 2) حدیث غدیر 317
- 3) حدیث ثقلین 319
- فهرست منابع 321
خود گونه های مختلفی از این آیات روشن را همراه داشتهاند. و ثالثاً: انبیا توان ارائه بینّات خویش را فقط به خدا نسبت دادهاند و هر گونه قدرت و اختیار استقلالی در این زمینه و حرکت در مدار درخواستهای بیمورد مردم را از خود سلب نمودهاند. چنانکه حضرت موسی علیه السلام می فرماید: «قَدْ جِئْتُکُمْ بِبَیِّنَهٍ مِنْ رَبِّکُمْ» (1) «برای
شما دلیلی روشن از سوی پروردگارتان آوردهام.» و خدای تعالی خود نیز می فرماید : «وَ مَا کَانَ لِرَسُولٍ أَنْ یَأْتِیَ بِآیَهٍ اِلاَّ بِإذْنِ اللّهِ» (2) : «و هیچ پیامبری را نیست که آیهای
بدون اجازه و اذن خدا بیاورد.»
خلاصه اینکه خدای متعال به پیامبران خود تواناییهایی را در ارتباط با دعوتشان عطا می کند تا این قدرت وهبی الهی برای آنان در میان مردم به بارآورنده مشروعیّت و مقبولیّت باشد و راستی گفتارشان و حقّانیّت ادّعایشان و انتساب مأموریتشان به خداوند متعال را اثبات نماید.
ضرورت آیه و بیّنه
با توجّه به آنچه در گذشته بیان شد که اصل کار انبیا دعوت به سوی معروف فطری است، انسانها همینکه سخن پیامبران را منطبق بر فطرت بسیط خود یافته و از رهگذر بیدار باش آنان به معرفت ترکیبی خدای متعال راه یافتند، صدق دعوت پیامبر را با دقّت در این انطباق می یابند. از این رو در دعوت و تذّکر نیاز به بیّنه نیست. چون پیامبر در این مرحله هنوز چیزی مطرح ننموده است. امّا آنجا که او می خواهد خود را به خدا نسبت داده و خویش را مأمور از ناحیه او معرّفی نماید و مسائلی را از جانب پروردگار مطرح کند، بدیهی است که در این مرحله ارائه بینه ضروری می گردد.
این مطلب را می توان بخوبی از نحوه رویارویی امّتها با پیامبرانشان به دست آورد که آنان نسبت به موضوع ارتباط با خدای جهان و وعده و وعیدهای پیامبران
1- . الاعراف(7)/105.
2- . الرعد(13)/38.