خلاصه عبقات الانوار : حدیث منزلت صفحه 209

نجوم(1)

تشبیه بر عمومیت حمل شود، به همان وجه تشبیه در حدیث صحیح متواترِ منزلت، بر عمومیت حمل می شود.

لیکن «اصحاب» در حدیث نجوم، نزد امامیه «اهل بیت» می باشند. پس هم شریعت و هم طریقت ما، از اهل بیت گرفته می شود.

6_ دلالت بر عمومیّت در سخن ابن روزبهان

از شگفتی های الطاف نهان الاهی، اعتراف فضل بن روزبهان است به دلالت این حدیث شریف بر دست یابیِ حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام به تمام فضایل _ جز نبوّت _ و این متن سخن اوست :

«این (حدیث منزلت)، از روایت های صحیح است. البتّه دلالت بر نص نمی کند، آن گونه که علما آورده اند. و وجه استدلال به آن (برای امامت حضرتش) چنین است : این حدیث، نبوّت را از علی نفی کرده و همه چیز غیر از آن را برایش اثبات کرده است، از جمله خلافت. پاسخ این که: هارون بعد از موسی خلیفه نبود، چون قبل از موسی علیه السلام درگذشت. بلکه مراد از حدیث، استخلاف حضرتش در مدینه هنگام رفتنش به تبوک است، همان گونه که موسی هارون را جانشین خود کرد هنگام رفتنش به طور، بنا بر آیه ی: (أخلفنی فی قومی).

همچنین از این حدیث، فضیلت برادری پیامبر و همیاری امیرالمؤمنین بر تبلیغ رسالت با رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و دیگر فضیلت ها اثبات می شود و این به یقین ثابت شده است و شکّی در آن نیست».(2)

گویم :

سخن او، بر عمومیت لفظ «الفضائل» دلالت می کند، چون جمع معرفه شده به «لام» است، که از صیغه های عمومیت است، همان گونه که از تصریح های آن گروه دانستید.

چون دلالت حدیث بر ثبوت همه ی فضیلت ها برای امیرالمؤمنین علیه السلام ثابت شد، دلالتش بر افضلیت هم اثبات می شود، و بدین گونه بافته های ابن تیمیّه و اعور و امثال آن ها در این زمینه ساقط می شود.

پاسخ به کلام دیگرش که گفت: «حدیث، دلالت بر خلافت علی بعد از پیامبر ندارد چون هارون در زمان حیات موسی علیهما السلام درگذشت»، در آینده به خوبی بیان خواهد شد، إن شاء الله تعالی.

7_ دلالت هایی بر عمومیّت، از سخنان مولوی محمّد اسماعیل

برادرزاده ی دهلوی، مولوی محمّد اسماعیل نیز به آن اعتراف کرده است، با آن که از عمو و پیشینانش در تعصّب و خشکی نفرت انگیز سبقت گرفته است. و این کلام اوست: «بعضی افراد کامل، در یکی از کمال ها شباهتی با پیامبران خدا دارند، بعضی ها در دو کمال، و بعضی در سه کمال و بعضی در همه ی کمال ها با آنان مشابهت دارند... پس امامت را _ بنابراین _ مرتبه های مختلفی است و بعضی از بعض دیگر کاملتر هستند، این بیان حقیقت مطلق امامت است...