خلاصه عبقات الانوار : حدیث منزلت صفحه 295

این نص و آن سفارش، ظهور کاملی دارد بر این که عمر، خلافت امیرالمؤمنین علیه السلام را جایز می داند.

چون اگر حدیث منزلت دلالت بر نفی خلافت ایشان داشت، عمر با نصّ و سفارش خود، نص خداوند و نص پیامبرش را رها کرده بود.

همچنین سکوت آن شش نفر_ و در میانشان امیرالمؤمنین علیه السلام _ دلیل قاطعی است بر این که حدیث منزلت بر نفی خلافت دلالت ندارد، و گرنه نصّ و سفارش عمر را رد می کردند.

22_ سخن دیگر عمر بن خطاب

22_ عمر گفت: چرا از ابوالحسن روی می گردانند؟ به خداوند سوگند، که او شایسته ترین آنان است...

بخاری در کتاب الأدب، از عبدالرّحمان بن عبدالقادر نقل کرده است : «عمربن خطاب رضی الله عنه در کنار مردی از انصار نشسته بودند. من آمدم و کنارشان نشستم.

عمر گفت: ما کسی که حدیث را مرفوع کند دوست نداریم.

گفتم: من با آنان هم نشینی نمی کنم، ای امیرالمؤمنین.

عمر گفت: بلکه با اینان و اینان مجالست می کنی و حدیث ما را مرفوع نمی نمایی.

سپس به انصاری گفت: مردم می گویند بعد از من چه کسی خلیفه می شود؟

مرد انصاری چند نفر از مهاجرین را شمرد، ولی علی را نام نبُرد.

عمر گفت: چرا از ابوالحسن روی می گردانند؟ به خداوند سوگند که او شایسته ترین آنان است، اگر بر آنان باشد، حتمآ بر روشی از حق آنان را بر پای می دارد.»

این خبر را شیخ محمّد صدر العالم از او روایت کرد.(1)

این حدیث نیز دلالت روشنی دارد بر بطلان آن چه رازی و پیروانش در مدلول حدیث منزلت، گمان برده اند.

23_ عملکرد عبدالرّحمان در شورا

رازی _ برای نفی نصّ_ به رویداد شورا و عملکرد عبدالرّحمان بن عوف استدلال کرده و گوید: «هنگامی که عبدالرّحمان خواستار بیعت با علی شد، شرط کرد که به کتاب خدا و سنّت رسولش و روش شیخین حرکت کند، با آن که می دانست که علی و غیر او می دانند که همراه شیخین است و با کتاب خدا و سنّت پیامبرش مخالفت می کنند.

آیا در آن گروه، کسی نبود که جان و مردانگی داشته باشد که به عبدالرّحمان بگوید: می بینم کتاب خدا و سنّت پیامبرش صلی الله علیه و آله را نگهداری نمی کنی. اگر از آن در تقریر امر کسی پیروی می کردی که پیش از آن دو، بر او نصّ شده بود، به این سخن نیازمند نمی شدی. پس چرا نخست خودت را به پیروی از سنّت مکلّف نمی کنی؟ و چگونه آنان _ که از اصحاب مردانگی و غیرتمندی و شجاعت و فصاحت زبان بودند_ بر سکوت بر آن سخن شکیبایی کردند؟ اگر چنین بوده است، بدترین امّتی بودند که بر مردم برون آمدند، تُهی از هرگونه مردانگی و مروّت، و عبدالرّحمان در نهایت بی شرمی بود.»