- سخن مؤلّف 1
- سخن نویسنده ی عبقات الأنوار 5
- سند حدیث منزلت 8
- اشاره 9
- مشهورترین راویان حدیث منزلت 9
- 1_ روایت محمّدبن اسحاق 12
- 2_ روایت ابوداوود طیالسی 13
- 4_ روایت ابن ابی شیبه 15
- 5_ روایت احمد حنبل 16
- 6_ روایت بخاری 17
- 7_ روایت ابن عرفه 17
- 10_ روایت ابوحاتم ابن حبّان 19
- 9_ روایت ابن ماجه 19
- 12_ روایت ابن ابی خیثمه 20
- 13_ روایت عبدالله بن احمد 20
- 11_ روایت ترمذی 20
- 15_ روایت نسایی 21
- 16_ روایت ابویعلی 25
- 19_ روایت ابوعوانه 27
- 17_ روایت طبری 27
- 18_ روایت ابوالشیخ 27
- 20_ روایت طبرانی 27
- 21_ روایت مخلّص ذهبی 31
- 23_ روایت ابولیث سمرقندی 32
- 24_ روایت حسن بن بدر 32
- 25_ روایت حاکم 32
- 22_ روایت مطیری 32
- 29_ روایت ابونعیم 33
- 28_ روایت ابن مردویه 33
- 26_ روایت خرگوشی 33
- 31_ روایت تنوخی 33
- 32_ روایت خطیب بغدادی 33
- 27_ روایت شیرازی 33
- 30_ روایت ابن سمّان 33
- 33_ روایت ابن عبدالبر 34
- 34_ روایت ابن المغازلی 34
- 35_ روایت شیرویه دیلمی 36
- 36_ روایت بغوی 36
- 37_ روایت رزین عبدری 36
- 38_ روایت عاصمی 36
- 40_ روایت ابن عساکر 38
- 39_ روایت عمر الملّا 38
- 41_ روایت ابوطاهربن سلفه 64
- 42_ روایت موفّق خوارزمی 64
- 43_ روایت صالحانی 66
- 44_ روایت فخر رازی 66
- 45_ روایت مبارک ابن اثیر 66
- 46_ روایت ابوالحسن ابن اثیر 67
- 47_ روایت ابوربیع بلنسی 68
- 48_ روایت ابن النجّار 68
- 49_ روایت ابن طلحه قرشی 68
- 53_ روایت محبّ طبری 69
- 51_ روایت گنجی 69
- 50 _ روایت سبط ابن جوزی 69
- 52_ روایت نووی 69
- 54_ روایت وصّابی 70
- 56_ روایت ابن سید النّاس 71
- 55_ روایت حموینی 71
- 59_ روایت ابن کثیر دمشقی 72
- 58_ روایت یافعی 72
- 61_ روایت خطیب تبریزی 74
- 62_ روایت جمال مزّی 74
- 60_ روایت علاءالدوله سمنانی 74
- 66_ روایت زین العراقی 75
- 64_ روایت همدانی 75
- 65_ روایت ابن الشحنه 75
- 63_ روایت زرندی 75
- 70_ روایت سیوطی 76
- 69_ روایت ابن صبّاغ 76
- 67_ روایت ملک العلماء 76
- 68_ روایت ابن حجر عسقلانی 76
- 72_ روایت ابن حجر مکّی 77
- 71_ روایت دیار بکری 77
- 73_ روایت متقی 77
- 78_ روایت ابن باکثیر 78
- 74_ روایت شهاب احمد 78
- 79_ روایت محبوب عالم 78
- 75_ روایت جمال محدّث 78
- 80_ روایت بدخشانی 78
- 76_ روایت منّاوی 78
- 77_ روایت عیدروس 78
- 82_ روایت ولی الله دهلوی 79
- 81_ روایت محمد صدر عالم 79
- 83_ روایت عجیلی 79
- 85_ روایت محمّدمبین لکهنوی 79
- 87_ روایت زینی دحلان 79
- 86_ روایت ولی الله 79
- 84_ روایت رشید دهلوی 79
- اشاره 80
- 88_ روایت شبلنجی 80
- صحّت حدیث منزلت، فراوانیِ طرق و تواتر آن 80
- کتاب تنوخی در نقل های حدیث 81
- اعتراف عبدالحق به اتّفاق بر صحّت آن 81
- گفتار گنجی درباره صحّت آن 81
- اعتراف ابن تیمیه 81
- شرح حال تنوخی 82
- اعتراف ابن عبدالبر 82
- ابن کثیر و سخن ابن عساکر 83
- گنجی تعدادی از صحابه راوی حدیث را نام می برد 83
- اعتراف مزّی 83
- اعتراف عسقلانی 84
- تواتر این حدیث 84
- سخن ابن حجر مکّی 84
- سیوطی 85
- متّقی 85
- محمّد صدر عالم 85
- حاکم نیشابوری 85
- مولوی مبین 86
- ولی الله دهلوی 86
- مجادله در مورد صحت یا تواتر حدیث باطل است 87
- ابوالحسن آمدی 87
- اشاره 87
- [ بخش اوّل _ سخنان آنان] 87
- شرح حال آمدی 88
- تفتازانی 88
- عضدالدّین إیجی 88
- شمس الدّین اصفهانی 88
- عبدالکریم صدّیقی 89
- شریف جرجانی 89
- اسحاق هروی 89
- حسام الدّین سهارنپوری 89
- قوشچی 89
- [ بخش دوم: پاسخ به آن سخنان] 89
- اشاره 89
- نتیجه ی سخنانشان دو مطلب است 89
- اشاره 90
- 1_ انکار صحّت حدیث 90
- پاسخ 90
- اشاره 91
- [نکته ی سوم] احتجاج به حدیث منزلت صحیح است، گرچه حدیث واحد باشد 91
- اشاره 91
- 2_ حدیث منزلت نزد شیعه متواتر است : 91
- 1_ حدیث های متواتر دیگری آن را تأیید می کنند : 91
- پاسخ 91
- 2_ نفی تواتر، به این که خبر واحد است 91
- 4_ نقض حدیث منزلت با حدیث «الائمّه من قریش» 92
- [نکته پنجم: قطعی بودن حدیث های دو صحیح] 94
- اشاره 99
- ابن جوزی آن را در شمار «کلمات بی پایه» آورده است 99
- ذهبی گوید: دروغ و زشت و ناپسند است. 100
- ابن حجر: دروغ و افترا است. 101
- نقض سخنان دهلوی پیرامون حدیث منزلت 102
- اشاره 102
- اشاره 103
- تحریف عبارت اصلی حدیث توسط دهلوی 103
- 1_ دهلوی گوید: بخاری و مسلم آن را از براءبن عازب روایت نکرده اند. 103
- جمله «آیا مرا جانشین خود می کنی»، در تمامی روایت های دو صحیح نیست 105
- 4_ دهلوی گوید : 106
- 2_ دهلوی خود را تکذیب می کند 106
- 3_ اعتراف دهلوی به دلالت حدیث بر امامت 106
- اعتراف رشید دهلوی 107
- 5_ نفی امامت دیگری 108
- اشاره 108
- 6_ ناصبی ها دلالت حدیث بر امامت را انکار می کنند 108
- یک ناصبی «هارون» را به «قارون» تحریف کرده است 109
- 7_ بعضی از کسانی که دلالت حدیث به امامت را انکار کرده اند 110
- اشاره 110
- 1_ 7. سخن فضل الله توربشتی 111
- 2_ 7 تا 4_ 7. سخن عیاض، طیّبی، قاری 111
- 6_ 7. شمس الدّین خلخالی 113
- 8_ 7. خطّابی 114
- 9_ 7. ابوزکریا نووی 114
- 10_ 7. شمس الدّین کرمانی 114
- 11_ 7. ابن حجر عسقلانی 115
- 12_ 7. شهاب الدّین قسطلانی 115
- 14_ 7. نورالدّین حلبی 116
- 13_ 7. محب الدّین طبری 116
- 15_ 7. ولی الله دهلوی 118
- 16_ 7. عبدالعزیز دهلوی 118
- 17_ 7. گفته ی سهارنپوری اصل گفته های نسبت داده شده دهلوی به ناصبی هاست 119
- 18_ 7. پاسخ اعور واسطی به این حدیث 119
- اشاره 119
- نگاهی به گفته هایش و پاسخ آن ها 120
- بدگویی های او نسبت به حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام 120
- تناقض گویی های اعور 121
- افترا زدن او بر حضرت هارون علیه السلام 123
- 19_ 7. سخن ابن تیمیه در پاسخ به این حدیث 124
- اشاره 124
- بررسی گفته های ابن تیمیه و پاسخ به آن ها 126
- چرا گفت: «آیا مرا بجا می گذاری...؟» 127
- نسبت دروغ دادن به دو صحیح 128
- ابن تیمیه باتناقض گویی هایش فتنه انگیزی منافقان را تأیید می کند 128
- 9_ خلافت محمدبن مسلمه، سباع بن عرفطه و ابن ام مکتوم 129
- اشاره 129
- 8_ تمایز دو خلافت 129
- پیامبر در تبوک، فردی غیر از علی را بر مدینه جانشین خود نکرد 130
- 10_ جانشینی مرتضی مطلق نبود 134
- پاسخ به استدلال نویسنده ی المرافض در مورد تخصیص خلافت 135
- 11_ این خلافت، محدود بود 135
- اشاره 135
- 12_ محرم بودن و عضو خانواده بودن 137
- 13_ عدم دلالت برخلافت 137
- 14_ پاسخ گویی اهل سنت 137
- 15_ پراکندگی سخن شیعه 138
- 16_ دهلوی دومین وجه استدلال را در حاشیه آورده و از پاسخ درمانده است 140
- 17_ نابسامانی های استدلال 141
- اشاره 142
- دلالت حدیث بر تعمیم منزلت ها 142
- 1_ اسم جنس مضاف به عَلَم، از لفظ های عموم نیست 142
- اسم جنس مضاف، از صیغه های عموم است 145
- 2_ اسم جنس مضاف به عَلَم، برای عهد است 151
- 3_ اثبات طلاق 152
- اشاره 154
- 4_ وجود قرینه بر عهد 154
- حدیث منزلت در روز مؤاخاه (پیمان برادری) 157
- حدیث منزلت هنگام ولادت حسنین علیهما السلام 158
- حدیث منزلت در موضع دیگر 158
- حدیث منزلت هنگام سدّ الأبواب (بستن همه ی درها به مسجدالنّبی) 158
- حدیث منزلت روز جنگ خیبر 158
- حدیث منزلت در روایت سلمان 159
- حدیث منزلت در روز غدیر 159
- حدیث منزلت در ضمن حدیث فضیلت عقیل و جعفر 159
- حدیث منزلت در موضع دیگر 159
- حدیث منزلت در موضع دیگر 159
- ابن تیمیه ورود حدیث در غیر تبوک را نفی می کند 160
- حدیث منزلت در ده موضع 160
- 5_ همانندیِ خلافت امیرالمؤمنین و هارون علیهما السلام 163
- 7_ موجب اهانت می شود 164
- اشاره 164
- 6_ تقیید جانشینی به زمان غیبت پیامبر صلی الله علیه و آله 164
- رد کردن اباطیل و دروغ های ابن تیمیه 165
- 8 _ صحّت استثنا، دلالت بر عموم دارد 168
- اشاره 168
- پاسخ به این مدّعا که استثنا در این حدیث، منقطع است 170
- سخن شارحان این حدیث در اتّصال استثنا 184
- اشاره 184
- 1_ در پرتو سخنان دانشمندان در معنی حدیث : 191
- 2_ در پرتو آیه ی (قل لا أجد...) و آن چه مفسّران گفته اند 195
- گونه ها و صورت های دیگر از دلالت این حدیث بر عمومیت منزلت 204
- اشاره 204
- 1_ تشبیه در جایی که احتمالش را می دهد، عمومیت را ایجاب می کند : 204
- 2_ لازمه ی قرار گرفتن شییء به منزله ی شییء دیگر آن است که احکام آن بر این مترتب شود 206
- 4_ دلالت این حدیث بر عموم به اعتراف فخر رازی 207
- 3_ دلالت حدیث بر عمومیّت به اعتراف عبدالحق دهلوی 207
- 5_ دلالت بر عمومیت در گفته ی دهلوی 208
- 7_ دلالت هایی بر عمومیّت، از سخنان مولوی محمّد اسماعیل 209
- 6_ دلالت بر عمومیّت در سخن ابن روزبهان 209
- 8_ دلالت بر عمومیّت بر اساس سخن خجندی در پرتو این حدیث 210
- 9_ حدیث نبوی صلی الله علیه و آله و سلم: چیزی از خداوند نخواستم جز این که مانندش را برای تو درخواست کردم... 211
- 10_ حدیث نبوی صلی الله علیه و آله و سلم: علی نفس من است 213
- 11_ حدیث نبوی صلی الله علیه و آله و سلم: تو می شنوی آن چه من می شنوم 213
- 12_ حدیث نبوی صلی الله علیه و آله و سلم: پروردگارا! من همان گونه می گویم که برادرم موسی گفت 214
- 1_ رد کردن ادّعای منافات بین خلافت و نبوّت 217
- آیا خلافت از منزلت های حضرت هارون علیه السلام بود؟ دهلوی گوید: نمی پذیریم! 217
- 2_ سخن دیگر دهلوی 233
- 1_ انقطاع خلافت را نمی توان جایز دانست، چون کاستیِ نفرت برانگیز است. 234
- آیا برکناری، کاستیِ نفرت انگیز است؟ 234
- 3_ اثبات نبوّت استقلالی برای حضرت هارون علیه السلام اشکال را رفع نمی کند 237
- 2_ مثال زدن به عادت پادشاهان رفع اشکال نمی کند 237
- 4_ خلاصه سخن در این مقام 245
- اشاره 246
- 1_ گفته هایی در وجوب تنزیه پیامبران از نفرت انگیزها 246
- سخنی بسیار زشت از فخر رازی 246
- 2_ پاسخ ادّعای رازی این است که مسأله بر حسن و قبح استوار است 251
- سخن دهلوی 269
- 1_ اعتراف پیشین او به دلالت این حدیث بر امامت 269
- آیا رحلت حضرت هارون پیش از حضرت موسی علیهما السلام بر نفی خلافت امیرالمؤمنین علیه السلام پس از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم دلالت دارد؟ 269
- 3_ اعتراف های رشید شاگردش به دلالت حدیث 270
- 2_ اعتراف بعدی او به دلالت این حدیث بر امامت 270
- 4_ اعتراف های پدرش به دلالت حدیث بر امامت 271
- 5_ اعتراف کابلی به دلالت این حدیث بر امامت 271
- 7_ اگر استدلال تمامیّت یابد، مطلقاً، دلالت بر نفی خلافت ایشان می کند. 278
- 8_ این نظر، با مراد شیعه و اهل سنّت هر دو، منافات دارد 278
- 9_ سخن بعضی ناصبی ها بنابر نقل راغب 279
- 10_ چنگ زدن رازی به خرافه های جاحظ 280
- 11_ به عقیده عبدالجبار، این حدیث فقط یک منزلت ثابت را در بر می گیرد. 285
- 12_ ادّعای دلالت بر نفی خلافت، فقط یک فرض و تقدیر است 289
- 13_ استحقاق خلافت منزلتی ثابت شده برای حضرت هارون علیه السلام است 289
- 14_ اگر بگویند: فلانی در جایگاه فلانی است در این مورد که چنان نباشد، صحیح نیست. 290
- 15_ منزلت همان مرتبه است که امری ثابت است 290
- 17_ تشبیه عثمان به حضرت هارون علیه السلام 292
- 16_ حدیث منزلت درباره ی شیخین 292
- 19_ سخن عبّاس به امیرالمؤمنین علیه السلام پیرامون خلافت 293
- 18_ حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام از وقتی که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم قبض روح شدند، خلافت را مطالبه کردند. 293
- 21_ نصّ عمر بر شش نفر و سفارش او به هر یک از آنان 294
- 20_ گفته ی عبّاس به علی علیه السلام : دستت را دراز کن تا با تو بیعت کنم 294
- 22_ سخن دیگر عمر بن خطاب 295
- 23_ عملکرد عبدالرّحمان در شورا 295
- 24_ کلام امیرالمؤمنین علیه السلام در شورا 296
- دلالت حدیث منزلت 298
- مقدمه: پاره ای از وجوه دلالت این حدیث بر نفی خلافت آن سه تن 298
- دلالتش بر اعلمیت 299
- دلالت حدیث بر عصمت 299
- دلالت حدیث بر افضلیّت 299
- دلالت حدیث بر خلافت عامه 299
- (1) واجب بودن اطاعت حضرت هارون علیه السلام 300
- دلائلی بر دلالت حدیث منزلت 300
- دلیل هایی بر دلالت حدیث منزلت 300
- (2) امامت و جانشینی حضرت هارون علیه السلام 317
- (10) امر خداوند به موسی و هارون علیهما السلام 349
- (11) فریاد درخت خرما 350
- (12) جمله ی «جز این که پس از من پیامبری نیست.» 351
- (13) کلام پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم : «اگر بود، تو آن بودی.» 352
- (15) گفته ی عمّار درباره ی حضرت امیر علیه السلام و استدلالش به حدیث منزلت 357
- (16) اعلم بودن، از منزلت های حضرت هارون علیه السلام است 360
- (17) دلالت این حدیث بر اعلمیّت از زبان معاویه 361
- (19) سخن اروی دختر حارث با معاویه 365
- (20) افضلیّت، از جمله منزلت های حضرت هارون علیه السلام است 378
- (21) ورود حدیث در جنگ تبوک به عنوان دل جویی 390
- (22) اصلاح امور مدینه 390
- (23) یا من باید بمانم یا تو بمانی 394
- (24) همان اجر پیامبر صلی الله علیه و آله و همان غنیمت او 396
- (25) باید تو جانشین من باشی 397
- (27) خلیفه پیامبر 409
- (28) تو را به جای نهادم تا خلیفه ام باشی 410
- (29) دلالت حدیث بر این که امیرالمؤمنین علیه السلام پس از آدم و داوود و هارون علیهم السلام چهارمین خلیفه است 415
- (30) حدیث منزلت در سیاق توصیف حضرتش علیه السلام به «سید المسلمین و امیرالمؤمنین و خیر الوصیین و أولی النّاس بالنبیّین» 418
- (31)گوشت و خونش از گوشت و خون من 419
- (32) حدیث منزلت هنگام برادرگزینی 422
- (33) حدیث منزلت در روز جنگ خیبر 429
- (34) حدیث منزلت در احتجاج مأمون با فقها 434
- (35) دعای پیامبر صلی الله علیه و آله 436
- (36) دلالت حدیث بر نیابت حضرت علی بن ابی طالب از سوی رسول خدا 440
- (37) جلال محلّی به دلالت این حدیث بر خلافت حضرت علی علیه السلام تصریح می کند 440
- (39) عمر آرزو کرد کاش این حدیث در باره اش وارد می شد. 442
- (38) دلالت این حدیث بر خلافت نزد بزرگان این قوم 442
- (40) استدلال امام علیه السلام در شورا به این حدیث 445
- ضمیمه ی حدیثِ منزلت 447
- اشاره 447
- مورد (1_2) روز برادری 449
- 2_ روایت قطیعی 449
- اشاره 449
- 1_ روایت احمدبن حنبل 449
- 3_ روایت طبرانی 450
- 4_ روایت ابونعیم اصفهانی 450
- 6_ روایت موفّق بن احمد خوارزمی 451
- 5_ روایت ابن مغازلی 451
- 7_ ابن عساکر 452
- چند نکته 453
- مورد (4) روز جنگ خیبر 462
- مورد (5) هنگام نهی از خوابیدن در مسجد 466
- مورد (6) هنگام بستن دَرهای مسجد نبوی 468
- مورد (7) روزی که تکیه بر علی علیه السلام داده و نزد یارانش آمد 470
- مورد (8) در خانه ی امّسلمه 472
- مورد (9) جریان دیگری که انس روایت می کند 476
- مورد (10) جریان دختر حمزه رضی الله عنه 477
- مورد (12) در سخن پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم با عقیل 479
- مورد (11) روز غدیرخم 479
چیزی جز راستی و یقین و حق سخن نمی گوید.»
استدلال حضرت زهرا علیها السلام به این حدیث
حضرت زهرا علیها السلام نیز به حدیث منزلت استدلال و احتجاج فرموده اند. ابن جزری در نقل های حدیث غدیر گوید :
«لطیف ترین و شگفت انگیزترین نقل این حدیث، طریقی است که آن را برای ما حدیث کرده است :
استادمان، خاتمه الحفّاظ، ابوبکر محمّدبن عبدالله بن حبّ مقدسی به طور شفاهی، از استادش بانو ام زینب دختر احمدبن عبدالرّحیم مقدسی، از ابوالمظفر محمّدبن فینان بن مثنی، از ابوموسی محمّدبن ابی بکر حافظ، از قاضی ابوالقاسم عبدالواحدبن محمّدبن عبدالواحد مدنی با خواندن بر او، از ظفربن دباغ علوی در استرآباد، از پدرش و ابواحمدبن مطرف مطرفی، از ابوسعید ادریسی با اجازه از آن چه در تاریخ استرآباد نقل کرده است، از محمّدبن محمّدبن حسن ابوالعبّاس رشیدی از فرزندان هارون الرشید در سمرقند و آن را جز از او ننوشتیم، از ابوالحسن محمّدبن جعفر حلوانی، از علی بن محمّدبن جعفر اهوازی غلام رشید، از بکربن احمد قصری، از فاطمه دختر علی بن موسی الرضا، از فاطمه و زینب و ام کلثوم دختران موسی بن جعفر، از فاطمه دختر جعفربن محمّد الصادق، از فاطمه دختر محمّدبن علی، از فاطمه دختر علی بن الحسین، از فاطمه و سکینه دختران حسین بن علی، از کلثوم دختر فاطمه دختر پیامبر صلی اله علیه [و آله] و سلم.
از فاطمه دختر رسول خدا صلّی الله علیه وسلم و رضی عنها که فرمود: آیا فرموده ی رسول خدا صلی الله علیه و آله در روز غدیرخم را فراموش کردید: هر کس من مولایش بودم، پس علی مولای اوست. و نیز فرمود: تو نسبت به من در جایگاه هارون نسبت به موسی هستی؟
حافظ بزرگ، ابوموسی مدینی این چنین آن را در کتابش (المسلسل بالاسماء) نقل کرده است و گوید: این حدیث از جهتی مسلسل است، بدین ترتیب که هر یک از فاطمه ها آن را از عمه ی خود روایت می کند، پس این روایتِ پنج دختر برادر است و هر یک از عمه ی خود روایت کرده اند.»(1)
ضمیمه ی حدیثِ منزلت
اشاره
1- اسنی المطالب فی مناقب علی بن ابیطالب: 50_ 51.