درسنامه کلیات امامت صفحه 119

گونه که حق می خواهد جلوه کند. قیود و حدود هر مظهری مانع از نمایش جامع و کلی اسماء الهی اند و خداوند تنها در مظهر انسان کامل می تواند سراسر اسماء خود را مشاهده کند. خدا هر چه را که در خود دارد، در او می بیند. به عبارت دیگر، اصل اسم جامع الله با هویت جمعی اش تنها در انسان جای می گیرد. و این است سرّ ضرورت انسان کامل در عالم هستی.

به عبارت دیگر، هیچ کمالی وجود ندارد که خداوند متعال فاقد آن باشد. از این رو ذات الهی سرشار از کمالات است. فیض علی الدوام الهی نیز، اقتضای پاسخ گویی به هر نیاز و استعدادی را دارد. این جاست که آن کمالات متجلی می شوند. از طرفی انسان، تقاضای استعداد و دریافت چنین وجودی را دارد.

بدین ترتیب، انسان کاملی که دارای جمیع مظاهر تفصیلی و اجمالی و نیز جمیع حقایق سری اسمای ذاتی، صفاتی و فعلی است، پا به عرصه هستی می گذارد. او توحید را با بیانی که ناظر به این سه مرتبه است اظهار می کند و این است معنای ذکر «لا اله الا الله وحده وحده وحده»؛ زیرا عبارت «وحده» تکرار نیست؛ بلکه به ترتیب ناظر به توحید ذاتی، صفاتی و افعالی است.

دلیل دیگر بر لزوم انسان کامل

دلیل پیشین ناظر به سرِّ پیدایش عالم و آدم بود؛ یعنی پاسخی به این پرسش که چرا جهان و انسان کامل، موجود شد؟ دلیل حاضر به استمرار آفرینش انسان کامل می پردازد.

انسان کامل دارای شئون و وظایفی است؛ مانند: رسالت، نبوّت، امامت، ولایت و... . مدار رسالت و نبوت، بر نیازمندی هایی مانند: سیاسات، معاملات و عبادات استوار است. هر گاه تشریع دین کامل شده و به تمام این نیازمندی ها پاسخ گفته شود؛ دیگر به نبی و رسول جدید نیازی نیست؛ لذا نبوّت و رسالت، پایان پذیر است. لذا رسول و نبی از اسماءُ الله نیستند.

«ولی» نیز از اسماء الهی است؛ اما منقطع نمی شود. چنانکه وظیفه و مقام امامت، که مقام راهنمایی و پیشوایی انسانها به سرمنزل مقصود است، منقطع نمی شود. امام، ریاست عامه در امور دین و دنیای مردم را دارد و تا راه و راهرو و منزل است، راهنما نیز لازم