درسنامه کلیات امامت صفحه 172

امامِ نور، منصوبِ خدا

اگر کسی بخواهد از اصحاب یمین باشد، باید اهل ایمان به خدا و عمل صالح بوده و دین حق را در زندگی فردی و اجتماعی خود پیاده کند؛ و این، زمانی محقق خواهد شد که امامِ او واقعاً در مسیر حق بوده و ذرّه ای انحراف و کجی در او راه نداشته باشد. به عبارت دیگر، معصوم و علم او به دین کامل باشد. تعیین و انتخاب چنین امامی، دور از دسترسِ آدمی است؛ زیرا کسی از علم و عصمت دیگری، آگاه نیست. پس باید خدا او را تعیین کند و معرّفی نماید. از این رو در مورد حضرت ابراهیم علیه السلام آمده است: «قَالَ إِنِّی جَاعِلُک لِلنَّاسِ إِمَامًا؛ من تو را امام و پیشوای مردم قرار دادم»(1) و در مورد سایرین فرموده است: «وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّهً یهْدُونَ بِأَمْرِنَا؛ و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما، (مردم را) هدایت می کردند».(2) بنابراین، تعیین امام، با خداوند و معرفی او بر عهده پیامبر خاتم است.

در روایتی از امام باقر علیه السلام نقل شده:

لَمَّا أُنْزِلَتْ «یوْمَ نَدْعُوا کلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ» قَالَ الْمُسْلِمُونَ: یا رَسُولَ اللَّهِ أَ لَسْتَ إِمَامَ النَّاسِ کلِّهِمْ أَجْمَعِینَ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ: أَنَا رَسُولُ اللَّهِ إِلَی النَّاسِ أَجْمَعِینَ وَ لَکنْ سَیکونُ بَعْدِی أَئِمَّهٌ عَلَی النَّاسِ مِنْ أَهْلِ بَیتِی مِنَ اللَّهِ یقُومُونَ فِی النَّاسِ فَیکذِّبُونَهُمْ وَ یظْلِمُهُمْ أَئِمَّهُ الْکفْرِ وَ الضَّلَالِ وَ أَشْیاعُهُمْ أَلَا فَمَنْ وَالاهُمْ وَ اتَّبَعَهُمْ وَ صَدَّقَهُمْ فَهُوَ مِنِّی وَ مَعِی وَ سَیلْقَانِی أَلَا وَ مَنْ ظَلَمَهُمْ وَ أَعَانَ عَلَی ظُلْمِهِمْ وَ کذَّبَهُمْ فَلَیسَ مِنِّی وَ لَا مَعِی وَ أَنَا مِنْهُ بَرِی ءٌ؛ هنگامی که این آیه «یوم ندعوا…» نازل شد، مسلمانان گفتند: ای رسول خدا، آیا تو امام همه مردم نیستی؟ پیامبر فرمود: من رسول خدا برای همه مردم هستم و لکن به زودی بعد از من امامانی بر مردم از طرف خدا از اهل بیتم می باشند که در مردم، قیام به امر می کنند، پس تکذیب می شوند و امامان کفر و ضلال و پیروانشان به آنان ظلم می کنند؛ پس هر کس، آنان را دوست بدارد و آنان را پیروی کرده و تصدیق نماید، پس او از من و با من است و به زودی، مرا ملاقات می کند. آگاه باشید، هر کس به آنان، ظلم روا دارد و آنان را تکذیب کند، پس از من