درسنامه کلیات امامت صفحه 202

نگاهی به وضعیت جهان و مردم از صدر اسلام تا کنون، چه در جوامع اسلامی و چه غیر اسلامی، نمایانگر این حقیقت است که مردم دچار انواع مشکلات و آسیب ها بوده و هستند؛ آسیب هایی که از درون فضای دینی و توسط دین داران (جاهل یا عالم، سهواً یا عمداً) رخ می دهد، و یا انحرافاتی که توسط مخالفان دین ایجاد می شود، و باعث ایجاد انواع دین ها و مکاتب ساخته بشری، بدعت ها، خرافات، تحریف در آموزه های دین، سست شدن مردم در عرصه اعتقادات و رفتارهای دینی و.... می شود. و در این فضای تاریک و غبار آلود، که طوفان حوادث سهمگین تباهی مردم را احاطه کرده، آیا نیاز به کشتی نجات نیست.

و این نیاز، با وجود شیطان به عنوان دشمن قسم خورده انسان(1) از یک سو، و نیز وجود نفس اماره(2) و تمایل انسان به داشتن آزادی بی حدّ و مرز(3) از سوی دیگر، دائمی است.

5. احادیث اضطرار به حجت

در مجامع روایی شیعه، مجموعه روایاتی وجود دارد که بیانگر ضرورت وجود امام و حجت خدا در هر زمان است. مرحوم شیخ صدوق تحت عنوان «باب العله التی من أجلها لا تخلوا الأرض من حجه الله عز و جل علی خلقه»(4) به روایات ضرورت وجود حجت پرداخته، و مرحوم کلینی در ذیل کتاب الحجه، بابی را گشوده است تحت عنوان «بَابُ أَنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو مِنْ حُجَّه»،(5) و مرحوم مجلسی اولین باب از ابواب امامت را «الاضطرار إلی الحجّه و أن الأرض لا تخلوا من حجّه» قرار داده است.(6)

1- «قالَ فَبِعِزَّتِک لَأُغْوِینَّهُمْ أَجْمَعین * إِلَّا عِبَادَک مِنْهُمُ الْمُخْلَصِین؛ گفت: به عزت تو سوگند که همگان را گمراه کنم. مگر آنها که از بندگان مخلص تو باشند»؛ (ص/82 و 83).
2- «إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَهٌ بِالسُّوء؛ نفس (سرکش) بسیار به بدیها امر می کند»؛ (یوسف/53).
3- «بَلْ یرِیدُ الْانسَانُ لِیفْجُرَ أَمَامَه؛ بلکه او می خواهد (آزاد باشد و بدون ترس از دادگاه قیامت) در تمام عمر گناه کند!»؛ (قیامت/5).
4- شیخ صدوق، علل الشرایع، ج1، ص195.
5- کلینی، کافی، ج 1، ص178.
6- مجلسی، بحار الأنوار، ج 23، ص1.