درسنامه کلیات امامت صفحه 230

کم است.

ج) اجماع امت نمی تواند حافظ شریعت باشد؛ زیرا اولاً، همه احکام اسلامی مورد اجماع نیست؛ ثانیاً، اجماع امت اسلامی و یا علمای آنان به معنای واقعی کلمه چگونه امکان پذیر است؟؛ ثالثاً، اجماع نیز اگر مشتمل بر معصوم نباشد مصون از خطا نخواهد بود و اگر معصوم را در بر گیرد، حافظ در حقیقت همان فرد معصوم است.

د) قیاس و استحسان نمی تواند حافظ شریعت باشد؛ زیرا مبنای احکام شریعت بر تفریق متماثل و جمع مختلف است (یعنی موارد مشابه احکام مختلف دارند، و بر عکس مثلاً قتل و ظهار موجب کفاره اند، و بول و غایط ناقض وضو و از طرفی روزه آخر رمضان واجب و روزه اول شوال حرام است).

در نتیجه با نادرستی فرض های یاد شده، برای حفظ شریعت راهی جز امام معصوم باقی نمی ماند.(1)

3. حجیّت کلام امام

با توجه به اینکه تبیین دین و احکام شرعی به عهده امام بوده و بیانات و دستورات او لازم الاجرا میباشد، از این رو، کلام و فعل او حجیّت داشته و کسی حق مخالفت با آن را ندارد، و این حجیّت زمانی است که قول و فعل او معصوم از اشتباه و خطا باشد، زیرا روشن است که خطا و اشتباه حجیّت نداشته و لازم الاجرا نخواهد بود.

4. اعتماد مردم

چون امام مرجع دینی مردم بوده و تبیین قرآن و معارف را به عهده دارد، پاسخگویی به سؤالات و نیازهای آنان وظیفه اوست.حال، اگر امام دچار خطا و اشتباه شود، آیا مردم میتوانند به او اعتماد کنند و راهنماییهای او را در زندگی به کار گیرند؟ آیا عمل بر طبق راهنمایی غلط، انسان را به هدف نهایی خویش میرساند؟ اگر امام به خاطر جهل و یا به خاطر جلب منافعی دچار لغزش و انحراف شود و یا در وظیفه خود کوتاهی کند آیا مردم