درسنامه کلیات امامت صفحه 241

4. تزکیه

«هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الْأُمِّیینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یتْلُوا عَلَیهِمْ آیاتِهِ وَ یزَکیهِمْ وَ یعَلِّمُهُمُ الْکتابَ وَ الْحِکمَه».(1)

از قرآن استفاده می شود وظیفه تربیت و تزکیه مردم به عهده پیامبران بود تا در سایه این تربیت آنها را به آخرین مرحله کمال برسانند. روشن است همان گونه که آدمیان در هیچ زمانی بی نیاز از وحی و پیام الهی نیستند و لذا خداوند کتاب جاوید هدایت، یعنی قرآن را در اختیار آنان گذاشت، همچنین انسان ها همیشه نیازمند به مربّی و مزکّی هستند تا در پرتو تربیت او راه تکامل معنوی را به درستی بپیمایند. بنابر این، پس از پیامبر، این وظیفه مهم به عهده وصیّ او می باشد. به علاوه، این تربیت شامل همه افراد حتی انسان های برجسته و مستعد نیز می شود. از طرفی نقش رفتار و کردار مربی اگر از گفتار او مهمتر نباشد کمتر نیز نیست. لذا لازم است امام معصوم باشد و به مراحل بالای کمال رسیده باشد تا بتواند در دیگران تأثیر بگذارد و به تهذیب نفوس بپردازد.

5. حدیث ثقلین

پیامبر فرمود:

إِنِّی تَارِک فِیکمُ الثَّقَلَینِ خَلِیفَتَینِ کتَابَ اللَّهِ حَبْلٌ مَمْدُودٌ مِنَ السَّمَاءِ إِلَی الْأَرْضِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یفْتَرِقَا حَتَّی یرِدَا عَلَی الْحَوْض.(2)

در این حدیث نکات زیبا و مهمی وجود دارد؛ از جمله: در قرآن هیچ خطا و اشتباهی راه ندارد. پیامبر اهل بیت را در کنار قرآن و اهل بیت را در کنار قرآن قرار داده و از مردم خواسته به هر دو تمسک کنند «ان تمسکتم بهما لن تضلوا» هیچ گاه به ضلالت و گمراهی نمیافتید. لازمه این سخن معصوم بودن اهل بیت است، زیرا اگر اهل بیت خطا کند حتماً باعث ضلالت میشوند و به علاوه با خطا کردن از قرآن جدا میشوند. عدم انفکاک اهل بیت از قرآن و دستور پیروی مطلق از اهل بیت همانا مستلزم عصمت آنان است.

در روایتی دیگر از امام علی علیه السلام نقل شده است: