درسنامه کلیات امامت صفحه 246

مباحث جانبی

راه تحقّق عصمت

عصمت و ترک گناه در انسان، با یکی از راه های زیر حاصل می شود:

الف) خلقت انسان به گونه ای باشد که در او زمینه گناه و میل و رغبتی نسبت به آن در او نباشد؛

ب) به علت ممانعت و جلوگیری دیگری، قدرت انجام گناه از او سلب شود و نتواند آن را انجام دهد؛

ج) دارای بینشی وسیع باشد که به آثار و ضررهای گناه به طور کامل آشنایی داشته و از آن دوری کند.

فرض اول مردود است، زیرا برخلاف آفرینش طبیعی انسان است (غرایز و گرایش های مادی و دنیایی). خداوند انبیا و هادیان طریق سعادت را بشری مانند سایر انسان ها معرفی می کند: «قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکمْ یوحی إِلَی ّّ»؛(1) و تصریح می کند اگر فرشته ای پیامبر آدمیان می شد او را همچون مرد قرار می دادیم: «وَ لَوْ جَعَلْناهُ مَلَکاً لَجَعَلْناهُ رَجُلاً وَ لَلَبَسْنا عَلَیهِمْ ما یلْبِسُون».(2)

فرض دوم نیز باطل است، زیرا با اختیار و حق انتخاب انسان - که از حقوق اولیه و اصل و اساس حیات انسانی است - منافات دارد. خداوند می فرماید: «إِنَّا هَدَینَاهُ السَّبِیلَ إِمَّا