درسنامه کلیات امامت صفحه 254

باشد.

3. قرآن کریم در بازگویی داستان طالوت و جالوت به گونه ای لطیف و آموزنده ضرورت دانایی در مسئله امامت و رهبری را بیان نموده است. قومی از بنی اسرائیل از پیامبر خویش خواستند که فرماندهی را برای آنان برگزیند تا تحت امر و فرمان او با دشمنان خویش جهاد کنند. آن پیامبر به دستور خداوند طالوت را که جوان گمنامی بود، به فرماندهی آنان برگزید. گزینش او به عنوان فرمانده، مورد اعتراض بنی اسرائیل قرار گرفت و گفتند: «أَنی یکونُ لَهُ الْمُلْک عَلَینَا وَ نحَْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْک مِنْهُ وَ لَمْ یؤْتَ سَعَهً مِّنَ الْمَال؛ از کجا او بر ما فرمانروایی دارد؛ در حالی که ما به فرمانروایی از او سزاوارتریم؛ چرا که او از توسعه مالی بی بهره است». پیامبر خدا در پاسخ آنان فرمود: «إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَیکمْ وَ زَادَهُ بَسْطَهً فی الْعِلْمِ وَ الْجِسْم؛ خداوند او را بر شما برگزیده، و بر بسط علمی و جسمی او افزوده است».(1)

ضرورت علم امام و محدوده آن

اشاره

گروه های مختلف اسلامی پیرامون علم امام دیدگاه های متفاوتی دارند که به آن اشاره می کنیم.

دیدگاه زیدیه

از منظر گروه زیدیه امام باید پنج شرط داشته باشد، که از جمله آنها علم است «کون الإمام عالماً بشریعه الإسلام لیهدی الناس إلیها و لا یضلّهم؛ امام باید عالم به شریعت باشد تا مردم را به سوی آن هدایت کند و گمراهشان نکند».(2)

شهرستانی در معرفی زیدیه می گوید:

أنهم جوزوا أن یکون کل فاطمی عالم شجاع سخی خرج بالإمامه، أن یکون إماما واجب الطاعه؛ آنها اجازه می دهند هر انسان فاطمی که عالم، شجاع، سخیّ بوده و با عنوان امامت خروج کرده، امامِ واجب الاطاعه باشد.(3)

امیر بدرالدین حسین بن محمد از علمای بزرگ متأخر زیدیه یکی از صفات امام را علم

1- بقره/247.
2- خواجه طوسی، قواعد العقائد(مع تعلیقات السبحانی)، ص126.
3- الملل و النحل، ج 1، ص179.