درسنامه کلیات امامت صفحه 60

پیامبران الهی بوده است. بر این اساس، امامت، از ضروریات شریعت به شمار می رود.(1)

سیف الدین آمدی نیز با توجه به نیاز انسان به معاش دنیا و سعادت آخرتی، درباره وجوب و فلسفه امامت اشاره کرده است که مقصود از اوامر و نواهی شرعی در موارد مختلف، از قبیل حدود و قصاص و جهاد و اظهار شعایر اسلامی در مراسم اعیاد و جمعه ها، همگی، برای اصلاح امور معاش و معاد بشر بوده است، و این غرض، بدون این که امام و رهبری مُطاع، زمام امور جامعه ی اسلامی را عهده دار شود، تحقّق نخواهد یافت. بر این اساس، نصب امام، از مهم ترین مصالح مسلمانان و برترین پایه های دین است.(2)

ابوحفص نسفی لزوم امامت را در جهات ذیل می داند: تنفیذ و اجرای احکام اسلامی، اقامه حدود اسلامی، پاسداری از مرزها، تجهیز نیروهای دفاعی، گرفتن زکات و مالیات های شرعی، سرکوبی آشوب طلبان و دزدان و راهزنان، اقامه نمازهای جمعه و اعیاد اسلامی، فصل خصومت ها و منازعه ها، قبول شهادت گواهان در زمینه حقوق، تقسیم غنایم و ثروت های عمومی.(3) این نوع بیان در کلمات سایر اندیشمندان متکلمین اهل سنت مانند شهرستانی(4) و تفتازانی(5) نیز به روشنی دیده می شود.

انسان، ویژگی ها و کج رفتاری های او

انسان موجودی ممتاز در عالم ممکنات است. خداوند پس از خلقت او، خویش را احسن الخالقین خواند،(6) و او را در زمین خلیفه قرار داده،(7) و امانتش را به او سپرد.(8) با دادن نیروی

1- همان، ص149.
2- آمدی، سیف الدین، غایه المرام فی علم الکلام، ص311.
3- تفتازانی، سعد الدین، شرح العقاید النسفیه، ص97.
4- شهرستانی، نهایه الأقدام فی علم الکلام، ص267.
5- تفتازانی، شرح المقاصد، ج 5، ص236.
6- «ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَهَ عَلَقَهً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَهَ مُضْغَهً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَهَ عِظاماً فَکسَوْنَا الْعِظامَ لَحْماً ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبارَک اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقین»؛ (مؤمنون/14).
7- «وَ إِذْ قالَ رَبُّک لِلْمَلائِکهِ إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلیفَه»؛ (بقره/30).
8- «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَهَ عَلَی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ فَأَبَینَ أَنْ یحْمِلْنَها وَ أَشْفَقْنَ مِنْها وَ حَمَلَهَا الْإِنْسان»؛ (احزاب/72).