- مقدمه ناشر 1
- اشاره 4
- ضرورت طرح بحث امامت 6
- تاریخچه بحث 7
- پیشینه بحث 8
- وجوب امامت 10
- امامت خاصه و عامه 12
- اشاره 14
- امام و امامت 15
- اشاره 15
- معنای لغوی 15
- کاربردهای واژه امام در قرآن 16
- تعریف امامت در بیان دانشمندان شیعه 18
- معنای اصطلاحی 18
- تحلیل و بررسی 20
- خلیفه و خلافت 27
- ولیّ و ولایت 28
- وصیّ و وصایت 29
- اشاره 33
- راز ختم نبوت 36
- اشاره 42
- اول. قاعده لطف 43
- اشاره 43
- اشاره 43
- تعریف قاعده لطف 44
- اقسام لطف، محصل و مقرب 46
- برهان لطف و حکمت الهی 47
- اشاره 50
- پیش فرض ها 51
- استمرار هدایت 51
- خاتمیت دین اسلام 51
- اشاره 51
- لزوم امتثال تکالیف 56
- انسان، زندگی اجتماعی و حکومت 57
- انسان، ویژگی ها و کج رفتاری های او 60
- اشاره 65
- اشاره 66
- تحلیل و بررسی 70
- تکمله 71
- ولایت خدا 74
- اشاره 77
- یک. نارسایی استدلال به سیره عقلائیه 78
- اشاره 78
- سه. کفایت خبر از پیامبر (و بحث فترت) 81
- دو. تعدد امام 81
- چهار. نصب الهی امام 84
- پنج. بدل داشتن امامت (عدم انحصار لطف در امام) 86
- اشاره 89
- هفت. قاعده لطف و غیبت امام 92
- امامت 250 ساله 99
- سخن پایانی 101
- اشاره 105
- اشاره 111
- چهارم. چالش های چشم گیر 113
- اشاره 116
- اشاره 117
- برهان عرفانی بر ضرورت انسان کامل 118
- تنوع استدلال بر ضرورت وجود انسان کامل 118
- دلیل دیگر بر لزوم انسان کامل 119
- تطبیق انسان کامل بر امام 121
- اشاره 123
- اشاره 124
- بیان اول: امام، تحقق بخش هدف خلقت 125
- بیان دوم: امام، واسطه پیدایش خلقت 126
- بیان سوم: امام، امان مردم 127
- اشاره 131
- الف. آیات امامت 132
- آیه اول: همراهی با صادقین 132
- اشاره 132
- اشاره 132
- اشاره 132
- دیدگاه مفسرین پیرامون آیه 134
- اشکالات 138
- اشاره 141
- اشاره 142
- دیدگاه مفسرین 143
- اشاره 144
- مصداق اولوا الامر 144
- 1. حاکمان و سلاطین 144
- 3. فرماندهان جنگی 146
- 7. اجماع امت (اهل حلّ و عقد) 147
- 4. اقامه کنندگان شعائر دینی 147
- 5. اصحاب پیامبر 147
- 6. دو خلیفه اول و دوم (ابوبکر و عمر) 147
- 8 . ائمه اهل بیت 148
- بیان چند روایت 149
- سؤالات و شبهات 151
- اشاره 157
- اشاره 158
- مصداق هادی 162
- اشاره 165
- اشاره 166
- بررسی و تبیین 168
- جایگاه امام 171
- امامِ نور، منصوبِ خدا 172
- اشاره 175
- 1. حدیث معرفت 176
- اشاره 176
- اشاره 176
- الف) علم و معرفت 177
- ج) امام حیّ و حاضر 178
- ب) عمومیت ازمانی و افرادی 178
- د) مرگ جاهلیت 178
- ه) حقیقت معرفت 179
- و) حدّ معرفت 180
- اشاره 183
- اشاره 184
- بحث اول: معنای ثقلین 187
- بحث دوم: صحت و تواتر 188
- بحث سوم: کیستی اهل بیت 188
- بحث چهارم: سنتی و عترتی 191
- ب) جامعیت در علم و معرفت 192
- ج) عصمت قرآن و عترت 192
- الف) بقای قرآن و عترت 192
- بحث پنجم: نکات حدیث 192
- ه) لزوم تمسک به قرآن و عترت 193
- د) هدایت مطلق در کتاب و عترت 193
- اشاره 195
- 4. حدیث سفینه 201
- 5. احادیث اضطرار به حجت 202
- اشاره 207
- اشاره 209
- مفهوم شناسی 209
- الف. عصمت 209
- دیدگاه شیعه 210
- منشأ عصمت 212
- مراتب عصمت 215
- انکار عصمت 216
- اشاره 218
- 1. برهان امتناع تسلسل 219
- اشاره 219
- بررسی اشکالات 220
- اشاره 227
- 3. حجیّت کلام امام 230
- 4. اعتماد مردم 230
- 5. نقض غرض 231
- 1. آیه عهد 231
- عصمت امام از منظر قرآن و روایات 231
- اشاره 236
- 3. همراهی با صادقین 240
- 5. حدیث ثقلین 241
- 7. مقام امامت 242
- 6. مقام حجیت 242
- اشاره 245
- راه تحقّق عصمت 246
- راز عصمت 247
- عصمت و اختیار 248
- اشاره 251
- اشاره 252
- محورهای اصلی علم امام 252
- علم امام از منظر قرآن 253
- اشاره 254
- دیدگاه زیدیه 254
- ضرورت علم امام و محدوده آن 254
- دیدگاه اسماعیلیه 255
- دیدگاه اهل سنت 255
- دیدگاه شیعه امامیه 256
- نوع و کیفیت علم امام 259
- اشاره 262
- گستره علوم اهل بیت 263
- اشاره 263
- منابع علوم امامان اهل بیت 267
- ازدیاد علم امام و ارادی بودن آن 270
- اشاره 272
- اشاره 273
- شیعه امامیه و افضلیت مطلق 273
- امامت مفضول قبیح است 274
- بررسی اشکالات 275
- قرآن و افضلیت امام 278
- اشاره 280
- اشاره 282
- ضرورت وجود مرجع دینی و علمی 282
- اهل سنت و نیازمندی به مرجعیت دینی 283
- دلایل قرآنی مرجعیت اهل بیت 284
- اشاره 294
- حدیث ثقلین 295
- حدیث سفینه 295
- اشاره 295
- حدیث امان 296
- ب. رهبری سیاسی جامعه 298
- اشاره 298
- 1. حفظ نظام اجتماعی مسلمانان 299
- دیدگاه امامیه 299
- 3. تکالیف اجتماعی 299
- 2. برقراری عدالت اجتماعی 299
- اشاره 299
- دیدگاه اهل سنت 300
- 4. اجرای حدود الهی 300
- اشاره 303
- اشاره 304
- انواع ولایت 305
- مراتب ولایت تکوینی 307
- اشاره 311
- اشاره 312
- الف) ولایت شرعی (در تشریع) 312
- ب) ولایت تشریعی 313
- ج) ولایت تکوینی 316
- تکیه گاه تصرف تکوینی 318
- اشاره 321
- اشاره 322
- انواع خلافت 322
- محدوده خلافت 323
- تذکّر 326
- سرّ خلافت 328
- شرایط خلیفه 329
- تعیین خلیفه 329
- استمرار خلافت 331
- اشاره 333
- دیدگاه امامیه (نص و انتصاب) 335
- دیدگاه اسماعیلیه 336
- دیدگاه زیدیه (نص و دعوت) 337
- 1. صفات امام 339
- اشاره 339
- استدلال شیعه امامیه بر لزوم نص در تعیین امام 339
- 2. سیره پیامبر 340
- 3. عدم مشروعیت روش انتخاب 342
- 4. امامت، خلافت از پیامبری 343
- 5. امامت، عهد الهی 343
- اشاره 346
- اشاره 347
- یک. شواهد تاریخی 348
- الف) عدم وجود نص 348
- اشاره 348
- سه. امامت و سایر فرایض 350
- اشاره 352
- حدیث اول. حدیث منزلت 353
- اشاره 353
- یکم. وجود نصوص متعدد 353
- اشاره 353
- حدیث دوم. حدیث دار 355
- حدیث سوم. حدیث هدایت 356
- حدیث چهارم. حدیث غدیر 356
- دوم. احتجاج به نصوص 361
- سوم. عدم امکان قیام علیه ابوبکر 363
- پنجم. قرائن و شواهد 364
- چهارم. امامت و سایر فرایض 364
- ب) رفتار صحابه 366
- ج) تعارض نصوص امامت 367
- الف) کتاب ها 376
- ب) مجلات 391
ولایت خدا
حقیقت پیش گفته را می توان با آیه شریفه ولایت خداوند توضیح بیشتری داد. آیه شریفه «اللَّهُ وَلی ُّ الَّذِینَ ءَامَنُواْ یخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلی النُّورِ وَ الَّذِینَ کفَرُواْ أَوْلِیاؤُهُمُ الطَّغُوتُ یخْرِجُونَهُم مِّنَ النُّورِ إِلی الظُّلُمَاتِ أُوْلَئک أَصْحَبُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَلِدُون»(1) حاوی حقیقت بلندی است که در باب قاعده لطف باید به آن توجه کرد.
خداوند در این آیه شریفه اشاره به یک تقابل و رویارویی بسیار جدی و سرنوشت ساز دارد، ولایت و سرپرستی خدا در برابر ولایت و سرپرستی طاغوت. از یک سو، خداوند برنامه ریزی و تدبیر امور می کند و از سوی دیگر، طاغوتیان برنامه ریزی و تدبیر امور می کنند. انسان یا با پذیرش ایمان تحت ولایت خدا قرار می گیرد که نتیجه آن، خروج از ظلمت ها به سمت نور است؛ و یا با روی آوردن به کفر و الحاد، ولایت اولیای طاغوت را می پذیرد که خروج از نور به طرف تاریکی ها را به دنبال داشته و سرانجام آن نیز آتش جهنم است.(2)
به نظر می آید اجرای ولایت خداوند در زندگی انسان و سوق دادن او به طرف نور و نیکی توسط اولیای الهی انجام می شود(3) و حجت های الهی جبهه حق را در این جنگ سرنوشت ساز فرماندهی می کنند؛(4) همانگونه که فرماندهی جبهه باطل و ولایت برای کافران بر عهده ابلیس و اعوان اوست.(5)
برداشت فوق را با توجه به این مجموعه آیات می توان مستند و مستدل کرد. خداوند در آیه ای، کیفیت حشر انسان ها در قیامت را با امامشان بیان می کند: «یوْمَ نَدْعُواْ کلَّ أُنَاسِ
1- بقره/257.
2- بلاغی نجفی، محمد جواد، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج 1، ص229؛ سبزواری، محمد، إرشاد الأذهان إلی تفسیر القرآن، ص47؛ طیّب، سید عبدالحسین، أطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج 3، ص21؛ طالقانی، سید محمود، پرتوی از قرآن، ج 2، ص208.
3- شریف لاهیجی، تفسیر شریف لاهیجی، ج 1، ص254.
4- «وَ إِذْ قَالَ رَبُّک لِلْمَلَئکهِ إِنی ِ جَاعِلٌ فی الْأَرْضِ خَلِیفَه»؛ (بقره/30).
5- «قالَ فَبِعِزَّتِک لَأُغْوِینَّهُمْ أَجْمَعین»؛ (ص/82).