درسنامه کلیات امامت صفحه 99

بنابر این، برخی سؤالات و مشکلات مانند مطالب فوق، از جمله نیازهای رایجی است که پیشوایان یک مکتب باید برای آن جواب داشته و پیروانشان را راهنمایی بکنند.

اما اشکال انحصار امامان به دوازده نفر کاملا بدون ارتباط به قاعده لطف است. آنچه قاعده عقلی لطف ثابت کرد ضرورت وجود امام در هر زمان است. اما تعداد آن نه در توان عقل است و نه این قاعده به آن می تواند بپردازد. تعداد امامان بر اساس دلایل نقلی متعدد و مشهور است که حتی اهل سنت نیز بر اساس حدیث دوازده خلیفه، این عدد را پذیرفته اند.(1)

امامت 250 ساله

در پایان این شبهه لازم است مطلب مهمی مورد توجه قرار گیرد. آنچه مورد غفلت واقع شده است نقش بی نظیر اهل بیت در دوران 250 سال فاصله بین رحلت پیامبر و غیبت امام است. اگر شیعه معتقد است عالمان دینی جانشینی امام را در دوران غیبت به عهده دارند اولا با تکیه بر سیره اهل بیت و معارف بسیار ارزشمندی است که در طول این دوره به دست آمده است؛ ثانیا خود را تحت مدیریت و سرپرستی امام غایب دانسته و او را حاضر غایب می داند.

توضیح آنکه در صدر اسلام، انحرافات بزرگی در جامعه اسلامی پدید آمد که به نوعی نظام دینی را تضعیف می کرد.(2) برخی از این رویکردهای غلط عبارت است از:

الف) تنزل شخصیت پیامبر و او را همسان سایر افراد قرار دادن، به گونه ای که هر کس بتواند در جای ایشان قرار گیرد. مثلا گفته می شد ایشان بشری مثل ما است و لذا می تواند سخنان او بر اساس علاقه و یا خشم فردی و نه الهی و دارای اعتبار خدایی باشد؛(3) و حتی در بیماری ممکن است هذیان بگوید (نعوذ بالله).(4)

1- ر.ک: ص19 و 20 در همین رساله.
2- یثربی، سید یحیی، فلسفه امامت، ص105، با تلخیص.
3- سنن دارمی، ج1، ص124-125؛ مسند احمد، ج2، ص162.
4- صحیح بخاری، ج1، ص54، ش114؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج2، ص244.