امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 105

نگرانه و مبتنی بر مغالطه کنه و وجه است.(1)

گفتار چهارم: امامت، به مثابه یک اصل دینی

اشاره

بیشتر اندیشمندان امامیه و شماری از عالمان اشعری، امامت را از اصول دین دانسته اند و بر این باورند که اعتقاد به امامت، لازم است و انکار آن، موجب کفر می گردد.

شیخ صدوق (متوفی 381)، انکار امامت را همچون انکار نبوت و توحید می داند و می گوید: «یجب أن یعتقد أنّ المنکر للإمام کالمنکر للنبوّی والمنکر للنبوّی کالمنکر للتوحید».(2) و از آن جا که منکر نبوت و توحید، کافرند، پس منکر امامت نیز کافر می باشد.

شیخ مفید (متوفی 413) می گوید:

و اتفقت الامامیی علی انّ من انکر امامی احد الائمی وجحد ما اوجب اللّه من فرض الطاعات فهو کافر ضالّ، مستحق للخلود فی النار.(3)

سید مرتضی (متوفی 436)، امامت را همچون نبوت، از کبار اصول دین به شمار آورده است.(4)

شیخ الطائفه (متوفی 460)، در تهذیب بر این باور است که مخالفان، به سبب انکار اصلی از اصول دین (امامت)، محکوم به کفرند.(5)

از متأخّران نیز عده ای، امامت را در زمره اصول دین قرار داده اند که از جمله می توان به مقدس اردبیلی(6) (متوفی 993)، سیدنوراللّه تستری(7) (متوفی 1019)، محقق

1- . از یادداشتهای استاد احد فرامرز قراملکی.
2- . شیخ صدوق، الهدایه، ص27.
3- . شیخ مفید، اوائل المقالات، ص7.
4- . سید مرتضی، رسائل شریف مرتضی، ج1، ص165 و 166.
5- . شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج1، 335.
6- . مقدس اردبیلی، الحاشیه علی الالهیّات، ص178- 179.
7- . تستری، احقاق الحق، ج2، ص305.