امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 111

دو. روایات دال بر ارتداد مخالفان

الف. در صحیح بخاری، به طرق مختلف، از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نقل شده است که حضرت فرمود:

یرد علی یوم القیمی رهط من أصحابی فیجلون عن الحوض، فأقول یا ربّ أصحابی، فیقول إنّک لا علم لک بما أحدثوا بعدک، إنّهم ارتدّوا علی أدبارهم القهقری.(1)

ب. در صحیح مسلم، در حدیثی از عایشه می خوانیم که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

إنّی علی الحوض أنتظر من یرد علی منکم، فواللّه لیقتطعنّ دونی رجال فلأقولنّ، أی ربّی منّی ومن أمّتی. فیقول إنّک لاتدری ما أحدثوا بعدک؟ ما زالوا یرجعون علی أعقابهم.(2)

ج. امام باقر علیه السلام در این باره می فرماید: مخاطبان آیه شریفه «من یرتدّ منکم عن دینه...» کسانی اند که منصب امامت را غصب کرده اند.(3)

سه. خلاصه استدلال به روایات

بر اساس روایات فوق، انکار امامت، موجب کفر و ارتداد می شود و هر آنچه انکار آن، چنین باشد، از اصول دین است. بنابراین، امامت از اصول دین است.

در مقام اثبات مقدمه اول می توان گفت که این مقدمه، برگرفته از همان روایات دال بر کفر یا ارتداد مخالفان است. لذا تمام بودن آن، بستگی تام به تمامیّت آن روایات دارد و چون تمام بودن روایات مزبور، مفروض است، بنابراین، در تمام بودن مقدمه اوّل، نیز نباید تردید کرد. مقدمه دوم نیز روشن است؛ زیرا این مقدمه به یکی از ویژگی های اصول دین اشاره دارد و چنان که پیش از این یادآور شدیم، یکی از ویژگی ها و معیارهای اصول دین، ملاک بودنش در تعیین اسلام و کفر است؛ یعنی باورمندی به آن، نشانه مسلمانی و عدم پای بندی نسبت به آن، علامتِ کفر است. هر

1- . صحیح بخاری، ج8، ص148.
2- . همان، ج7، ص66.
3- . علامه مجلسی، بحارالانوار، ج1، ص577.