امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 125

فصل چهارم: اثبات ضرورت امامت

مقدمه

مباحث امامت، شامل دو دسته عمده است: گاهی سخن از چیستی امامت و شرایط و اوصاف امام است و گاهی چرایی و ادله وجوب تعیین یا نصب امام مطرح می شود. بحث نخست، مربوط به مقام تصور است که در پاسخ مطالب «ما هو» و «أی شی ء هو» ارائه می شود و بحث دوم، مربوط به مقام تصدیق است که در پاسخ دو مطلب «هل هو» و «لم هو» طرح می گردد.

اگر چه در اصل اعتقاد به امامت، اختلاف قابل ملاحظه ای وجود ندارد و در میان فرقه های اسلامی، تنها نجدات (فرقه ای از خوارج) که پیروان نجدی بن عامر هستند، ضرورت امامت را نپذیرفته اند،(1) در مقام تبیین این ضرورت و بیان آن که وجوب امامت، عقلی است یا شرعی؟ و آیا تعیین امام توسط مردم، ضرورت و وجوب دارد یا انتصاب او از جانب خدا ضروری است؟ اختلاف نظر فراوان وجود