امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 15

خاصه و مخصوصا امام نخست، حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام نیز تأملات فراوان داشته اند. مولانا جلال الدین محمد بلخی، معروف به مولوی، نمونه ای از این حقیقت است. وی امام علی علیه السلام را خسرو دین می داند که ناظر به تصویری شیعی از امامت است.(1)

چون که ایشان خسرو دین بوده اند وقت شادی شد، چو بگسستند بند(6:798)

مولوی، راز هستی را از علی مرتضی می جوید که به تصویری ژرف از توقع ما از امامان اشاره دارد و او را حسن القضای پس از سوءالقضا می خواند که به رغم برخورداری از اندیشه اشعری، بر شایستگی انحصاری امیرمؤمنان علیه السلام بر ولایت اشاره ای صریح می کند.

راز بگشا ای علی مرتضی ای پس از سوءالقضا، حسن القضا(3757:1)

در ادامه همین ابیات، بر عصمت و ایمنی بخشی امام علی علیه السلام از خطای در فکر و سخن اشاره های لطیفی دارد.

4. روی آورد تفسیری - روایی

یکی از مهمترین روی آوردها در امامت پژوهی، روی آورد درون دینی است که با مراجعه به نصوص دینی، آیات وحی منزل و سنّت پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام می کوشد تا حقیقت و حقّانیّت امامت را بیان کند.

جستار در آیات و روایات برای تبیین امامت، سابقه بسیار طولانی در ادبیات تفسیری و روایی دارد. مفسّران و محدّثان، آثار گرانبهایی در تحلیل مسائل امامت آفریده اند. کتاب شریف الغدیر علامه امینی، در این میان، برنامه پژوهشی بی سابقه ای را به میان آورده است. مهمترین برنامه پژوهشی در این روی آورد، از آن میرحامد حسین(2) (1246 ه . ق) است؛ دایره المعارفی عمیق و پر درر عبقات به زبان فارسی و در ردّ تحفه اثنی عشریه نوشته شده است. بخش اول آن به بحث از حقیقت و