امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 154

فصل پنجم: اوصاف و ویژگیهای شخصیتی امام

مقدمه

موضوع جستار حاضر، اوصاف و ویژگیهای شخصیتی امام است. کسی که مسؤولیت امامت را بر عهده می گیرد، دارای چه ویژگیهایی است؟ فرقه های عمده سه گانه در کلام اسلامی (شیعه، معتزله و اشاعره) در باب اوصاف امام، چه دیدگاهی اخذ کرده اند و این دیدگاهها بر چه مبنایی استوار است؟

اهمیت بحث از اوصاف امام، بویژه از این جهت است که راه شناخت امام را هموار می کند. در امامت خاصه، وقتی سخن از مصادیق امامت می رود، با چه ملاکهایی می توان داوری کرد که این شخص، امام هست یا نه؟ اگر چه منصب امامت به اعتقاد شیعه، انتصابی است و با نص، به امامت امام پی می بریم که نوعی نقش برهان لم در این برهان را ایفا می کند، و لکن با صفات امام نیز می توان به نحو برهان إنْ تشخیص داد که این شخص، هرگز نمی تواند عهده دار منصب امامت باشد؛ همان گونه که بر اساس آیه صریح قرآنی، استدلال می شود که عهدِ امامت از آنِ