امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 182

برمی گردد و به دیگر سخن، مهمترین بُعد نبوّت و امامت، بُعد ولایت است، می توان گفت که این مسأله، نه تنها مسأله ای کلامی، بلکه از اهمّ مسائل کلامی است.

گفتار سوم: اهمیت ولایت

ولایت، سبب عشقی درونی است که عاشق دلسوخته را برای وصال به معشوق، در پیچ و خمهای طی طریق، حیران نموده و در اقیانوس زلال و بیکران معرفت الهی، غوطه ور می گرداند.(1) بعد از فرو رفتن در دریای معرفت و یادگیری بندگی پروردگار، در جهان خارج تجلّی نموده، عاشق سالک را از دیار فنا به گلزارهای سلطنتی عالم بقا می رساند تا بر اریکه سعادت عظمی تکیه زده، لباس خلافت الهی را بر تن نماید و تاج زرّین ولایت متولّی صالحان را بر سر گذارد.(2)

ارزش چنین امری که سیادت ظاهری و باطنی را به دنبال دارد، غیر قابل انکار است و ما برای نشان دادن اهمیت مسأله، نکات زیر را یادآور می شویم:

1. خداوند متعال، تمام زحمات دوران رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله را بر ابلاغ ولایت، تعلیق نموده و فرموده است: «ای پیامبر: آنچه را از پروردگارت به سوی تو نازل شده، ابلاغ کن، وگرنه رسالت خویش را ابلاغ نکرده ای»(3) و مراد از ﴿مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ﴾ ابلاغ ولایت حضرت علی علیه السلام است(4) که عدم ابلاغ آن، به منزله عدم ابلاغ تمام رسالت دوران پیامبری پیامبر صلی الله علیه و آله است.(5)

2. محور سیر صعودی از دیار فانی به جهان باقی و نیل به سعادت، داشتن ولایت

1- . عفیف الدین سلیمان تلمسانی، شرح منازل السائرین خواجه عبداللّه انصاری، باب معرفت، ص559 -577 و باب اتصال، ص547 و باب محبّت، ص389 و باب شوق و مشاهده، ص407 و 513؛ فیض کاشانی، اصول المعارف، ص75.
2- . همان.
3- . مائده/ 67.
4- . محمد بن مسعود بن عیاش سمرقندی، التفسیر معروف به تفسیر عیاشی، ج1، ص332.
5- . ر.ک: همین مقاله، اهمیت ولایت در قرآن؛ عبد علی بن جمعی العروسی الحویزی، نور الثقلین، ج1، ص542.