امامت پژوهی: بررسی دیدگاه امامیه٫ معتزله و اشاعره صفحه 208

نصرت و تعظیم و موازرت و معاونت.

از مؤمنان غیرمهاجر، نفی تمام انواع ولایت می شود تا آنها برای هجرت، ترغیب گردند و تحت پرچم حکومت و ولایت اسلامی زندگی کنند تا جامعه اسلامی قوّت بگیرد.(1)

با توجه به همین عمومیّت ولایت است که استثنای ولایت نصرت از ولایت منفیه، درست است، و گر نه استثنا درست نخواهد بود؛ یعنی بین مؤمنان غیرمهاجر و سایر مؤمنان، هیچ نوع ولایتی نیست، جز ولایت نصرت که اگر مؤمنان غیرمهاجر، طلب نصرت نمودند، باید یاری شوند، مگر این که بین شما و آن دسته ای از کفار که مؤمنان غیرمهاجر، علیه آنان یاری می طلبند، میثاق و پیمانی باشد، که در چنین صورتی نیز حق نصرت ندارید. این حکم، از ارکان سیاست خارجی اسلام است.(2)

علاوه بر این، از آن جا که قرآن، قانون اساسی جاودانه بشریت و امّت اسلامی است، باید مراد از ولایت، ولایت عام باشد تا این قانون در تمام ادوار زندگی، جاری و ساری باشد، نه بیان موضوعی جزئی. بر همین مبناست که امام علیه السلام در برابر هارون به این آیه مبارکه استدلال می نماید.

د. «ولی» در قرآن

کلمه «ولی» در قرآن، 44 بار آمده است (در 26 مورد، به صورت ولایت منفی و در 18 مورد، به صورت ولایت مثبت)

صورت اوّل؛ که ولایت، نصرت و شفاعت از غیرخداوند، نفی، و ولایت غیر، زیانبار دانسته شده است؛ به صورت ذیل:

1. نفی ولایت، نصرت و شفاعت از غیر خداوند و شریک نداشتن او در نوزده مورد: